Bargunseñer interactiv

Vista cronologica

Sen kista pagina as vezzigl, che andatazioñs chi en gnegdas registredas an che megs.

Pleds nogvs digl marz 2024
Kläranlage sarinera f
Denkmal monumeñt m

~ culturel
Kulturdenkmal

Meister megster m

~ dla sarinera
Klärmeister

Quelle funtaña f

Ava da ~ 
Quellwasser

 

La funtaña dl'Alvra
Die Quelle der Albula

Genossenschaft cooperativa f
Petri Heil betscha la ritscha
Zone zona f

~ sezza
Trockenzone
 

~ muescha
Feuchtzone

Brunnenstube reservuar m
FischerIn pas-cheder,-dra m, f
Meerjungfrau sirena f
Rhein Reñ m
Recht drez m

igl ~ dlas avas
das Wasserrecht

Biodiversität biodiversited f
Bohrer tareder m
Fisch pesch m
Pleds nogvs digl decembar 2023
binden lier

Bech amblider da't ~ eñt!
Vergiss nicht dich anzugurten!

Konjugation
Alpentladung s-chargeda

Alpbestossung chargeda f

Strohballen balla da strom f
finden, treffen chatter

~ eñ tschiñcuñ
Ein Fünffrankenstück finden
 

Egr a ~ igl Urs
Urs besuchen gehen

Konjugation
Jauchzer żegvel m
Schopf (alle Haare) chavlera f

Te es darcho se eña vera ~
Du hast wieder ziemlich viele Haare

möglich, denkbar pussebel,-bla

La realisazioñ è strogsch pussebla
Die Umsetzung ist kaum denkbar

es satt haben, müde sein assar amfegs

schmutzig, dreckig truglio,-eda

Ava truglieda
Dreckiges Wasser
 

El è tot truglio
Er ist sehr dreckig

langärmelig cun muengias lungias

Wirbel spundegl m
Butterdrusen vigliañas f pl Details
Trollblume popparolla f

Thematik
Fussballer ballapedist m
Keim dschierm m

Vorrichung andrez m

Rote Mehlbeere fledner m Thematik
gedrungen (stämmig) steñ,-a

Schneeball (Pflanze) lantaża f

Thematik
sich benehmen fer da gliogd

Heu auf Gestell zur Heutrocknung legen fer heinzas

S-chanf S-chomf

Thematik
enttäuscht dischillugs,-a
dicker, fester Knabe plotsch m

wenig poch,-a

fast nichts poch ad añguetta

Quirl scouet m

kleiner Besen scouetta f

Igl vonet a la ~
«Schüfeli» und «Bäseli»

kleine Schaufel vonet m

Igl ~ a la scouetta
«Schüfeli» und «Bäseli»

Dummkopf tabalori m

schlau, verflixt chazzer, chazra

Schlaumeier, Spitzbube chazzer m

~ blov
Grosser Schlaumeier

verkünden, mitteilen égr a banégr

~ eña occurenza, eña radunanza
Eine Versammlung, ein Ereignis ankündigen

~ chagl tat seja mort
Mitteilen, dass der Grossvater gestorben sei

Umlauf (Eiterung am Finger) franghiala f

Onkel barba m

Thematik
zweirädiger Mistkarren (Pflügen) bardiala f

zuoberst sesom

zuunterst żodem

Gelte zegver m
schweigsam taciturn,-a

~ kietezza
Schweigsame Ruhe

Vorwürfe machen fer rimprauers
Herr sar m

Igl ~ Oscar S.
Herr Oskar S.

Details
Furunkel, Eiterbeule bignuñ m
Sud buegl m

Fer gnégr a ~
Zum Sieden bringen


Adavègr eñ ~ da memma
Nicht der Schläuste sein
 

Details
langweiliges Gespräch, Musikstück liera f
schneiden taglier

~ igls dschierms digls ardeffels
Die Keime der Kartoffeln wegschneiden
 

~ żo zeznas
~ Zu lange, unordentlich wachsende Haare abschneiden

Konjugation
Finger degt m



Details
Thematik
Schaukel balabeñ m Details
drehen strubler

~ la clev
Den Schlüssel drehen

Details
Konjugation
tönen (donnern) tuner Details
Krone caroña f

La ~ digl rag
Die Krone des Königs

Details
Gestell caroña f

~ da cuedeschs
Büchergestell

Details
Kleid viszi m Details
schlaff, müde gnec, gnecca

Assar ~
Schlaff, müde sein

Blume flugr f

Eñ püschel ~s
Ein Blumenstrauss

streuen sternar

~ strom, rasgem, sabloñ
Stoh, Sägemehl, Sand streuen

Konjugation
nicht im Geringsten gnan' miocl

~ mender
Nicht im Geringsten schlimmer

Jammerlappen gnuegn,-a m,f

Details
Mus, Brei bueglia f

~ dad ardeffels
Kartoffelstock

~ da megla
Apfelmus


Vigl scu pañ a ~
Sehr alt

auswärts utro

Oz mangians ~
Heute essen wir auswärts

Pass auf! (drohend) Garda ve!

Details
Tollpatsch, Dummkopf amplaster m

Eñ por ~
Ein armer Tollpatsch

Grosse Kelle mit feinen Metallspitzen s-chartatsch m



Details
Idee ideja f

Che ~s!
Welch (unpassende) Vorstellungen!

Mider~
Die Meinung ändern


Bech adavègr grond' ~ da politica
Nicht viel von Politik verstehen


Ev d'è buñ' ~
Ich habe ein gutes Gefühl

Kamin chameñ m

Igl ~ segl tez
Das Kamin auf dem Dach


Igl ~ digl toch fèñ
Das Kamin des Heustocks

Details
zweijähriges Rind weibl. muja f

Mazzer la ~ chi è rudleda
Das gefallene Rind schlachten


Thematik
erben, beerben ierter

~ eña chesa
Ein Haus erben


~ igls genituors
Die Eltern beerben

Konjugation
Felsenmispel tschierletter m Thematik
Sauerdorn truspeñ m

Thematik
Schwarze Mehlbeere surer m Thematik
schwarzer Holunder skelch negr m

Thematik
roter Holunder skelch cuetschen m Thematik
Wilde Rose roser sulvegi Thematik
Schlehdorn parmuglier m Thematik
Traubenkirschenbaum alosser m

Thematik
kauen mas-cher

~ beñ
Gut kauen

Konjugation
Kartoffel ardeffel m

Fer żo ~s
Kartoffeln schälen

Mettar ~s
Kartoffeln setzen
 

Chaver ~s
Kartoffeln graben
 

Details
gehen égr

Details
Konjugation
Sensebaum schebar
Hühnerauge giazzla f
(ab)brühen ambrier

~ igl tschuj
Das geschlachtete Schwein abbrühen

eifersüchtig dschigliugs,-a

La Stina è dschigliugsa ch'el ò eñ ameja
Stina ist eifersüchtig, dass er eine Freundin hat

Gabel fuorcha f

La ~ da fèñ
Die Heugabel

La ~ da grascha
Mistgabel

Assar eña ~
Verschlagen sein

silieren fer silo

Heuhaufen machen fer roñas

schwer arbeiten, sich abmühen straschiner


Konjugation
Knopf battoñ m

tränken bavrer

Egr a ~ las vachas
Die Kühe tränken gehen

Konjugation
schneiden tschunchar

~ igl grañ
Das Korn schneiden

Details
Konjugation
Korn, Getreide miass f
Sägemehl rasgem m

Sternar ~
Sägemehl streuen

befördern, führen mner

~ leña
Holz führen

~ grascha
Mist führen

Details
Seil, Strick, Tau soua
Hof, Hofraum cuort f

La ~ digl chasti
Schlosshof

Vorstall cuort

Todesfall mortori m

Vieh mouel m

~ s-charto
Ausgesondertes, zur Schlachtung bestimmtes Vieh

Änderung, Wende mideda f

Fer ~
Zügeln
 

Fer ~ da Tesch eñt a Plazbi
Von Tisch nach Plazbi zügeln

Kuh vacha f

La ~ miża
Die Kuh brüllt
 

Egr cullas ~s eñt a Tuors
Mit den Kühen nach Tuors gehen

Details
bergheuen gehen égr a cuelm

~ an avuost
Im August bergheuen gehen

Güllebehälter fora dla zocha
mähen sger

~ culla maschina
Mit der Maschine mähen
 

~ a mañ
Von Hand mähen

Details
Konjugation
Stück toch m

Eñ ~ pañ
Ein Stück Brot


Igl ~ fèñ
Der Heustock


Tschench francs igl ~
Fünf Franken das Stück


Eñ ~ pi anse
Ein Stück weiter oben
 

Heuballen balla da feñ f
laden charger

~ a char
Heuwagenfuder mit Heugabel/Heublachen laden

Konjugation
käsen chascher

Konjugation
er el

~ dorma
Er schläft
 

~ nu s'ampo
Er kann nichts dafür

Details
sagen żégr

~ tot las caliteds
Tüchtig die Meinung sagen
 

Gnan' da ~
Kommt überhaupt nicht in Frage
 

~ li Ottiñ, cura chi cumeñza
Ottiñ sagen, wann es beginnt
 

Te es buñ ~
Du hast leicht reden
 

Details
Konjugation
eine(r), der Maiensässarbeiten (Fütterung,...) besorgt aclañ,-a m


Vierspänner quadria f

abladen, herunterladen s-charger

~ igl fèñ
Das Heu abladen


~ eñ file
Ein File herunterladen

Konjugation
Gewölbe vogt m

(um)kehren, wenden volver

~ igl auto
Das Auto kehren
 

~ igl feñ, ch'el veña sech
Das Heu kehren, damit es dürr werde
 

~ eñt las muengias
Die Ärmel zurückschlagen
 

Konjugation
Lumpen, Waschlappen sdratsch m

Gefängnis praschoñ f

Futtertrop, Weihnachtskrippe prasepan m


Frosch rañgla f

anbinden ranter

~ las vachas
Die Kühe anbinden

Details
Gilet brastuj m

graben chaver

Konjugation
«Stutz» Chant da Farrer m

Ella cuerra żo pagl ~
Sie eilt den Chant da Farrer hinunter

Frau donna f

La ~ Rosa S.
Frau Rosa S.


Eña ~ bi schlantsch
Eine sehr schwungvolle Frau

Details
Thematik
Heugebläse boffafeñ m
Belüftung ventilazioñ f
Spitzmaus misaruegl m
sicherlich, recht quess

I vo ~ beñet
Es geht recht gut
 

El ò ~ faz tot
Er hat sicherlich alles gemacht

Heu fèñ m

~ da cuelm
Bergheu

~ meger
Magerheu

Der eñt eñ bratsch ~
Armvoll Heu zum Fressen hineingeben

werfen bitter

~ eñ crap
Einen Stein werfen
 

~ davent igl buchel rot
Den zerbrochenen Krug wegwerfen


~żo feñ
Heu hinunterwerfen


~ or dn'uegl
den Mistgraben leeren

Konjugation
Heumade pnuoglia f

Fer ~s
Heumahden machen

Details
metzgen mazzer Details
Konjugation
Stand pantoñ m

La vacha è segl ses ~
Die Kuh ist auf ihrem Stand
 

Mettar a ~
Zurechtweisen

Details
Schwefel zuelper m

Maiglöckchen flugr d'anżon f Thematik
wir nogs

Details
Peitsche scudicha f

Schlupper la ~
Mit der Geissel knallen

Kuss bica f

Der eña ~
Einen Kuss geben

sudeln truglier

Konjugation
alt vigl, viglia

Igl om vigl
Der alte Mann
 

A la viglia
Nach alter Sitte


Gnégr vigl
Alt werden

lachen régr

~ larmas
Tränen lachen

Details
Konjugation
schneien negvar impers Details
Konjugation
hilfsbereit serviziegvel,-egvla

Schinder,-in schenter,-tra m,f

Vielfrass, Fresssack magliedruñ,-a m

Waldarbeiter(in) lavureñt(-a) da god m, f

Thematik
wieviel, wie sehr, wie oft cant

~ cuostigl?
Wieviel kostet es?


~ grond?
Wie gross?


~ vigl esch?
Wie alt bist du?


~ zî vogl ancha?
Wie lange geht es noch?


~a gliogd chi è riveda!
Wieviele Leute gekommen sind!
 

überhaupt nichts zist zeñ

Bech vègr ~
Überhaupt nichts sehen

Details
«Zückerli» mumma f

Details
Handwerker,-in misterañ,-a m
Cloetta (Familienname) Cloetta

Gregori (Familienname) Gregori

Nicolay (Familienname) Nicolay

Juvalta (Familienname) Giuota

Familienname Jandin Giandiñ

Details
Israeli,-n Israeliañ,-a m, f
Wiederwahl reeleczioñ f

Wahl tscherna f

Fer eña buña ~
Eine gute Wahl treffen
 

Igls 13 egl ~s
Am 13. sind Wahlen

Details
Nacht nuez f

Señ da ~
Abendglocke

Ofenbank balapeña Details
Hobelbank banch da zeplas
gerne gużent

Ev d'è ~ tè!
Ich liebe dich!


pi ~
lieber


igl pi ~
am liebsten

unreif melmadigr,-a

Eñ mecl ~
Ein unreifer Apfel

trocken sez,-za

I è sez
Es ist trocken (Natur)

viereckig keder,-dra
Viereck keder m
Hütte hetta f Details
picknicken fer marenda

Honig mêl m Details
schlecht, übel mêl

Pglier an ~
Übel nehmen

La frezza vo a~
Die Früchteverderben

I vo da ~ an pix
Es geht immer schlechter

Schmerz mêl m

Adavègr ~
Schmerzen haben
 

Adavègr ~ igl veñter
Bauchschmerzen haben

Details
zufrieden cunteñt,-a

El è cunteñt
Er ist zufrieden
 

Ella è cunteñta
Sie ist zufrieden
 

Haus chesa f

Egr a ~
Nach Hause gehen

sonnig sulagliegv,-a
anführen, verwalten mner

~ eñ affer
ein Geschäft betreiben

~ eñ' armeda
Ein Heer anführen

lenken, führen mner

~ igl chavagl
Das Pferd anführen

~ eña vacha
Eine (stierige) Kuh zum Stier führen

Pfeffer pegver m

Sel a ~
Salz und Pfeffer
 

Vo anoua chi crescha igl ~!
Mach, dass du fortkommst!

Kammer gedem m

Verstopfung, Stau zuogl m

Pfeife pepa f

Kè rasti nu vela eña ~ tabac
Dieser Rechen ist nichts wert

bezahlen pajer

Pudessi ~ ?
Könnte ich bitte bezahlen?
 

~ laz giglieña
Etwas sehr teuer bezahlen

Konjugation
Markt fegra f

Egr a ~
Auf den Markt gehen

gesund sañ,-a

Assar sañ scu eñ pesch
Kerngesund sein
 

Sañ a salv
Gesund und munter

(zer)platzen, bersten schlupper

Régr da ~
Sich vor Lachen biegen
 

~ la scudicha
Mit der Geissel knallen

Details
Konjugation
Schlitten schlużola f

schiessen schluppatter

Konjugation
Durcheinander battibuegl m Details
enzündet inflammo,-eda

Familienname Florinett

falsch fallo,-eda

Igl resultat è fallo
Das Ergebnis ist falsch


La frasa è falleda
Der Satz ist falsch

ansteckend contagiugs,-a

Eña malateja ~a
Eine ansteckende Krankheit

viel bglier,-a

Bglier daple
Viel(es) mehr
 

Bglieras gedas
Oft

Details
Ei ogv m

~ da Pasca
Osterei


Crosa digl ~
Eierschale

Mellan d'~
Eigelb

Alv d'~
Eiweiss
 

Details
sich getrauen sus-chègr


Details
Konjugation
Esel esan m

Verwandtschaft parantella f

Palesinenser,-in Palestinegs,-a m,f

Las Palestinegsas an temma
Die Palestinenserinnen haben Angst

Friede pêsch f

Ghiara a ~
Krieg und Frieden

ohnmächtig werden perdar ve (as)

Details
Jagd chatscha f

Egr a ~
Auf die Jagd gehen


~ ota
Hochjagd
 

~ bassa
Niederjagd
 

~ speciela
Nachjagd
 

Streifen stregvla f

Fer ~s
Streifen herstellen
 

Stregvla da Gaza
Gazastreifen

Krieg ghiara f

~ a pêsch
Krieg und Frieden


Egr an ~
In den Krieg ziehen

schlitteln schlużaler

Egr a ~
Schlitteln gehen
 

~ żo da Preda
Von Preda runter schlitteln
 

Konjugation
kalt fregd,-a

Oz egl fregd
Heute ist es kalt


Ev d'è fregd
Ich habe kalt
 

Pleds nogvs digl avuost 2023
Bank banch m

~ da zeplas
Hobelbank

Details
Haustürrampe (Engadinerhaus) chant porta m

lieben, gerne haben adavègr gużent Details
Pleds nogvs digl lügl 2023
heben dulzer

Bech ~ memma bglier!
Hebe nicht zuviel Last!
 

~ la s-chaffa
Den Kasten heben

Konjugation
Naht cusadegra f

kochen cuschiner

~ beñ
Gut kochen

Konjugation
weich lom,-ma

Igl plimatsch lom
Das weiche Kissen

Diebstahl añgoladetsch m

dieses Jahr añgon

~ gaduegni
Dieses Jahr gewinne ich

aufstehen alver

Garder dad ~ ad ogra
Nimm dir vor frühzeitig aufzustehen

Konjugation
Pleds nogvs digl mez 2023
Jäger, -in chatscheder,-dra m, f

nötig, erforderlich bseñegvel,-vla
ausgefüttert anfludro,-eda
alpin alpin,-a
Pleds nogvs digl avregl 2023
Leben veta f

Igl pazieñt è sto sen ~ a mort
Der Pazient schwebte in Lebensgefahr
 

Salver ~s
Leben retten
 

höckerig, hügelig melgalegv,-a

Eñ prô ~
Eine höckerige, hügelige Wiese

Details
gelb mellan, melna

Wasser ava f

Begvar ~
Wasser trinken

~ fregs-cha
Frisches Wasser
 

~ da speña
Hahnenwasser
 

provedimeñt dl' ~
Wasserversorgung
 

~ da funtaña
Quellenwasser
 

Recht, Richtigkeit radschoñ f

Adavègr ~
Recht haben


Der ~ li Gian
Gian Recht geben


Cun buña ~
Mit Fug und Recht


Da ~
Eigentlich
 

Geburtstag anniversari m

Ev gratulesch pagl ~ !
Ich gratuliere zum Geburtstag!

El ò ~
Er hat Geburtstag

Details
trüb tuortsch, tuordscha

Ava tuordscha
Trübes Wasser

Biene aviocl m

~s
Bienen

Schnabel pical m

Igl ~ digl utschi
Der Schnabel des Vogels

Teña igl ~ !
Schweig!

Fer ~ li risplei
Den Bleistift spitzen

Holz leñ m

La ploña d' ~a
Die Holzbeige
 

Mner ~a
Holz führen
 

Pleds nogvs digl decembar 2022
zurückkehren turner

~ a chesa
Nach Hause zurückkehren

Konjugation
zurück, rückwärts anavos

Egr ~ cugl auto
Mit dem Auto rückwärts fahren

Details
vorwärts, nach vorn anavant

Bi ~
Nur herein!

Details
zurück- anavos

Purter ~ igl cuedesch
Das Buch zurückbringen
 

Trer ~ igl chañ
Den Hund zurückziehen
 

Pajer ~ igls debits
Die Schulden zurückzahlen

nirgends anangiugr

hinten davosvart

Details
Examen examen m

Fer igl ~
Die Prüfung machen


Pagls ~s tot igl buñ
Für die Prüfungen alles Gute

Restaurant restorant m
aussen, draussen dadorvart

Details
drinnen, inwendig dadeñzvart Details
Bündner grischuñ,-a Details
Graubünden Grischuñ m
wünschen giavischer

~ tot igl buñ
Alles Gute wünschen

Konjugation
Ohrzeichen giavigliel m

Details
Glück furtuna f

sehen vzègr

Details
Konjugation
Gott Señer m Details
Tag że m

~ a nuez
Tag und Nacht

Ve pagl ~
Im Verlauf des Tages

Igl Gian ò ves el bi l'oter ~
Gian hat ihn gerade neulich gesehen

erbrechen bitter se

Konjugation
Weg veja f

Assar sen buña ~
Auf gutem Weg sein


Fer ~
Einen Weg bahnen

~ megstra
Hauptstrasse

 

Details
warum parche

~ nu veñs?
Warum kommst du nicht?

Details
Tod mort f

Vaglier igl ~
Totenwache halten

spalten sfendar

~ leña
Holz hacken

Konjugation
tönen (Musik) tuner Konjugation
Gewitter temporel m

Käserinde glita f

Taglier davent la ~
Die Käserinde wegschneiden

männlicher Vorname Plesch m

Schale (Früchte) pletscha f

Fer żo la – dl'orandscha
Die Orange schälen

verhext striuno,-eda

Scu ~
Wie verhext

hängen pendar

~ se las luengias
Die Würste aufhängen
 

~ eñt igl bratsch a da tè
Mich bei dir einhängen

Konjugation
riskieren, wagen ris-cher Konjugation
retten salver Konjugation
dirigieren dirigiar Konjugation
sprechen discuerrar Details
Konjugation
Silber arżient m
kleiner Finger degtuliñ m
Rost ruerna f

La forbesch è da ~
Die Schere ist rostig

Tannenhäher gezla f Thematik
Gold or m

(räto)romanisch rumantsch

~ da Brauegn = bargunseñer
Bergüner Romanisch
 

Discuerra ~!
Sprich Romanisch!

Coiffeur,-euse cuafför, cuaffösa m, f

Thematik
Blick cuc m

Der eñ ~
Einen Blick werfen

Schafsbock botsch m Thematik
Gerüst pantuneras f pl

Details
für par

Tant pix ~ el!
Umso schlimmer für ihn!

Teil des Heustalls fner m

Details
Kasten für Heuabwurf fnera f

Details
Sonntag dumengia f

~ digls palems
Palmsonntag

Thematik
Diskussion discussioñ f

Gespräch discuors m
Mist grascha f
zerknittert sgrufligno,-eda

Igl figl sgrufligno
Das zerknitterte Blatt

das

~ vo!
Das geht!

Da ~ dattigl auenda
Davon gibt es genug

Parve da ~
Deswegen

das gibt es nicht kè nu dattigl

~ tar nogs
Das gibt es bei uns nicht

hässlich, schlecht trigd,-a

Da trigd'ora nu vans
Bei schlechtem Wetter gehen wir nicht

Spur fastezi m

Vzègr ~s digl lugv
Wolfsspuren sehen

Details
zornig, wütend avilo,-eda

Igl Men è avilo
Men ist wütend

schmollen fer igl mutsch

ohne señza

Cun u ~ igliers?
Mit oder ohne Brille?

Welt muend m
Rauschen rumogr f
Bronze bronz m
Elster giazla f Thematik
Pleds nogvs digl lügl 2022
Stiel moni m

Igl ~ digl badegl
Der Stiel der Schaufel

Igl ~ dla flugr
Der Blumenstil

Pleds nogvs digl mez 2022
Finger piclas f pl

Derżo par las ~
Auf die Finger schlagen

Ars las ~
Die Finger verbrannt

Garder sellas ~
Auf die Finger schauen

schön bial,-a

Igl pi bial
Der Schönste

La pi biala
Die Schönste

Creschar se da bial' ora
Ohne Sorgen aufwachsen

Details
Pleds nogvs digl avregl 2022
Zukunft avegnegr m
gegenwärtig prescheñt,-a
Gegenwart prescheñt m

Igl ~ agl passo
Die Gegenwart und die Vergangenheit

Tradition, Überlieferung tradizioñ f

gegen (örtlich) vers

~ igl Cuelm da Latsch
In Richtung Latscher Kulm
 

~ igls ots
In Richtung der Höhen, der Berge

Wanderung gita f
Schnürsenkel cureżas f pl

Lier las ~
Die Schuhe festbinden

Details
Ehering lianza f

nachher zieva

bekannt cuntscheñt,-a

Consequenzas beñ cuntscheñtas
Wohlbekannte Folgen

Sils im Domleschg Seglias

Thematik
Zeichen segn m

Fer eñ ~
Ein Zeichen geben

Pocken, Blattern virola f

Mettar la ~ li Andri
Andri impfen

Mettar la ~ ad eña vacha
Eine Kuh impfen

~ sulvegia
Wilde Pocken

Dorf vischnancha f

in der Mitte damiez

~ vischnancha
Mitten im Dorf

Lätzchen manteñ m

Mettar se igl ~
Das Lätzchen umbinden

Details
Haufen mantoñ m

Eñ ~ raps
Viel Geld


Eñ ~ surpregsas
Viele Überraschungen

Torte, Kuchen tuorta f

~ da nugschs
Nusstorte

Ausstellung exposizioñ f
Begegnung anscunter m
unangenehm dischagreabel,-la
Lesung preleczioñ f

Vermieter,-in fitteder, fittedra m, f

sehr fiz

«Cu vogl?» «Fiz beñ!»
«Wie geht es?» «Sehr gut!»

Grazcha fiz!
Vielen Dank!

sich freuen allegrer (s')

S' ~ sella festa
Sich auf das Fest freuen

Besucher, Besucherin visitatogr, visitatogra

Freund, Freundin amej, ameja
geehrt stimo, stimeda

Fiz stimo cusglier federel
Sehr geehrter Bundesrat (Person)
 

Fiz stimeda cusgliera federela
Sehr geehrte Frau Bundesrätin (Person)

voraus, im Voraus oravant

~ amper pleds preliminers
Im Voraus ein paar einleitende Worte

Bergerle dros m

Thematik
Ahorn aschier m

Thematik
Besonderheit particularited f
Feinheit finezza f
Bergün Bravuogn

«Bravuogn» è «Bergün» an puter
«Bravuogn» ist «Bergün» auf Obereng. Romanisch

Bergün Brauegn

«Brauegn» è «Bergün» an bargunseñer
«Brauegn» ist «Bergün» auf Bergüner Romanisch

Details
Thematik
fallen rudler

Konjugation
Erhaltung mantegnimeñt m

Engagement añgaschameñt m
añgaschameñt Engagement m
Geschichte istorgia f
früh bod

Ster se ~
Früh aufstehen

Oz è'la gnegda pi ~
Heute ist sie früher gekommen

Pi ~ nu degvigl autos
Früher gab es keine Autos

spät tard

Pi ~
später

Maiensäss acla f

Egr ad ~
Auf das Maiensäss gehen

Details
Land pajegs m

La Frantscha è eñ bial ~
Frankreich ist ein schönes Land

abenteuerlich vantiregvel, vantiregvla
niessen starnider

Konjugation
hoffen sparer Konjugation
scheiden (Ehe) sfer or

Konjugation
erneuern renuer

~ igl abonameñt
Das Abonnement erneuern

Konjugation
bellen radler

Details
Konjugation
keuchen puder

Konjugation
suchen tscharcher Konjugation
wecken sdasder

~ igl Carl
Karl wecken
 

~ las nogv
Um neun Uhr aufwachen

Konjugation
dreschen scogdar Konjugation
schaufeln sbadiglier Konjugation
heizen s-chulder

~ la stegva
Die Stube heizen

Konjugation
(auf)wärmen s-chulder

~ la żoppa
Die Suppe aufwärmen

Konjugation
ausrollen raser or

~ la pasta
Den Teig ausrollen

Konjugation
vorbeigehen passer Details
Konjugation
beobachten observer Konjugation
dauern, währen direr Konjugation
rufen clomer

Konjugation
feiern celebrer

~ eña festa
ein Fest feiern

~ spusalezi
Verlobung feiern

Konjugation
ausfüttern (von Kleidern) anfludrer

~ eñ viszi
Ein Kleid ausfüttern

Details
Konjugation
begegnen antuper

~ igl Marco
Marco begegnen

Details
Konjugation
zufällig erblicken, wahrnehmen adiglier



Konjugation
Klinge nezza f

Details
Pleds nogvs digl marz 2022
Margerite margaritta f Thematik
aufdrehen der eñt

~ l'ava dl'acla
Das Wasser des Maiensässes aufdrehen

sperren siarer

~ la veja da Tuors
Die Tuorser Strasse sperren

Konjugation
angeben der eñt

~ igl toñ
den Ton angeben

nachschauen der eñ tschit

Details
Wiese prô m

Egr segls ~s
Auf die Wiesen gehen

Hirsch tscherv m

Igl ~ brella
Der Hirsch brüllt

Eñ trop ~s
Ein Rudel Hirsche

Details
Thematik
Fels, Felsen spelm m

Wasserhahn speña f

Siarer la ~
Den Wasserhahn zudrehen

Details
gifteln chapicler

Zidè da ~ !
Hört auf zu gifteln!

Konjugation
Pleds nogvs digl decembar 2021
Besuch visita f

Fer eña ~ li Uta
Uta besuchen

Egr an ~
Besuchen gehen

Gnégr an ~
Besuchen kommen

Details
Schweizer, -in Svizzer, Svizra
Schweiz Svizra f

gleich listess

Nogs eschan dla ~' ideja
Wir sind gleicher Meinung
 

Kè è beñ ~ !
Das spielt doch keine Rolle!

es i

~ è sto fiz bî!
Es war sehr schön!


~ è trigd'ora
Es ist schlechtes Wetter

ihr vogs

Details
Aussicht vista f

Adavègr buñas ~s da surgnégr la plazza
Gute Aussichten haben, die Stelle zu bekommen

eigentlich varameñz

~ pudessas er gnégr
Eigentlich könntest du auch kommen

Bartgeier tschess barbet m
du te

Details
Gruss salegd

Cordiels ~s!
Herzliche Grüsse!

bleiben raster Details
Nüsslisalat rampunella f
Freude plaschegr m

vorläufig par antant
Nest nia m

Igl ~ dla randuliña
Das Schwalbennest

Igl ~ dl'egla
Der Adlerhorst

Beruf mastier

Da ~
Von Beruf

Käselaib manocha f

Details
Handschuh gañt m
langlaufen fer passlung

sie ella

~ , la donna cuerra
Sie, die Frau eilt

Details
mehr daple

Chi chi so rumantsch so ~
Wer romanisch spricht kann mehr

Meister champioñ m

~ grischuñ
Bündner Meister


~ svizzer
Schweizer Meister


~ europeic
Europameister


~ mundiel
Weltmeister
 

ich ev

Details
sie ellas

~ , las mattas mangian
Sie, die Mädchen essen

Details
sie els

~ , igls mats chantan
Sie, die Knaben singen

Details
Skitourengehen égr cullas pials
auf hartem Schnee gehen égr a smedas
offen darviert,-a

Oz egl darviert
Heute ist es offen


La porta è darvierta
Die Türe ist offen

Bedürfnis dabseñ m

I fo negr ~z da taglier igls chavels
Es ist dringend nötig die Haare zu schneiden

Kè nu fo ~z
Das braucht es nicht

Schale crosa f

~ digl ogv
Eierschale
 

~ dla nugsch
Nussschale

Konfirmation confirmazioñ f
Konzert concert m
Komma comma f

Cò tochigl eña ~
Hier wird ein Komma gesetzt

hallo chau

Details
Umarmung brañcleda f

Kirche baselgia f

auf wiedersehen a buñ ans vègr

Liebe amogr f
bäuchlings an buttatsch
noch ancha

Tregs ad ~ duos fo tschench
Drei plus zwei gibt fünf

Täfer antavladegra f

Appetit appetit

Buñ ~!
Guten Appetit!

Stürmer attacheder m

Pleds nogvs digl novembar 2021
Waldhacke zappiñ m

Trer igls trunchs cugl ~
Mit der Waldhacke Baumstämme ziehen

Gelenk lisadegra f

Details
verschwunden verschollen spari,-egda

Kreuz crogsch f

faul martsch,-a

ungefähr var

Dohle dola f

Ehefrau donna f

umarmen brañcler

~ igl amej
Den Freund umarmen

Konjugation
heute oz Details
Salat salata f

mit nüchternem Magen da żiżeñ

Egr ~ tigl docter
Mit nüchternem Magen zum Arzt gehen

willkommen beñvgni, beñvgnegda

~s a Brauegn!
Seid willkommen in Bergün!

Details
Guten Abend buna sègra

Details
Gute Nacht buña nuez

Details
guten Morgen bun de

Details
Pfahl pel m

Igl ~ da scogdar
Dreschschlegel

Details
Ofen peña f Details
den Ofen anfeuern mettar fianpeña

Feuer fia m

Fer ~
Feuer anzünden


Assar ~ a flomma pagl proget
Feuer und Flamme sein für das Projekt


Igl ~ schluppeña
Das Feuer knistert

 

gelangen river

~ żodem vischnancha
Ins Unterdorf gelangen

Details
Konjugation
sowieso ża

Mitagessen żanter m
Che dattigl da ~ ?
Was gibt's zum Mittagessen?
Dickschädel testuñ m Details
Stichwort chavazzeñ m

Perdar igl ~
Den Zusammenhang verlieren

nicht einmal gnancha

Igl impiego nun ò ~ salido
Der Angestellte hat nicht einmal gegrüsst


Details
Weile uriala f

Spizzer eña buñ' ~
Eine ziemliche Weile warten

Rechnung keñt m

Fer ~s
Rechnen

Reves igl ~
Die Rechnung rediviert

Mettar an ~
verrechnen

Details
Erde, Boden tiara f

Derżo par ~
Auf den Boden fallen

Hausmetzgete bachareja f

Ved'evna fans~
Nächste Woche machen wir Hausmetzgete
 

Fer ~ culla vacha
Die Kuh metzgen
 

schauen garder

~ eñt par vesta
Ins Gesicht schauen

Details
Konjugation
Gesundheit sandet f

sein assar

Kè nu po ~
Das kann nicht sein

Konjugation
Türe porta f

Siara (ve) la ~ !
Schliesse die Türe!
 

El veñ da port'eñt
Er kommt zur Türe hinein

Brille igliers f pl

~ da sugliel
Sonnenbrille

der Bergünerstein igl Crap m

Egr dla stazioñ or ~
Vom Bahnhof zum Bergünerstein gehen/fahren

Speck chernpierch f

Ader aveña f

Thematik
Schlittschuh patiñ m

Egr cugls ~s
Schlittschuh laufen

Zusenn(in) chandañ,-a m

Thematik
Kerze chandegla f

~ da glatsch
Eiszapfen

Pleds nogvs digl settembar 2021
Brunnen truesch f

La pizza ~
Der Brunnenstock

Milch laz m

Spondar laz
Milch verschütten

Tisch megsa f
Pleds nogvs digl avuost 2021
auf einem Haufen a mantoñ

Anz cu pluner, è'la la leña ~
Auf einem Haufen vor dem Aufschichten (Holz)

Pleds nogvs digl lügl 2021
Schnittlauch tschavigliuñs m

Details
Pleds nogvs digl avregl 2021
April, April! anavregl

Mond glieña f

~ pleña

vermieten der a fet

~ eña chombra
Ein Zimmer vermieten

verkaufen vendar

Konjugation
Freitag vendarże

(An) ~ vansżo Cuegra
Am Freitag gehen wir nach Chur

~ Sench
Karfreitag

auswendig ordador

Amprendar ~
Auswendig lernen


Savègr ~
Auswendig können

Ostermontag Firo da Pasca m
Pleds nogvs digl marz 2021
währenddessen antant

Par ~
Vorläufig

Pleds nogvs digl decembar 2020
Komode cumoda f

Befehl cumond m

Fer par ~
Gehorchen

unfolgsam, unartig melscort, melscorta

zu kurz kommen gnégr a la cuorta

gut auskommen gnégr dapareña

Der chigra da ~
Sorge tragen gut auszukommen

bewegen schmuanter

~ eñ crap
Einen Stein bewegen

As ~
Sich bewegen


Konjugation
drücken, pressen strucler

~ par siarer la valisch
Drücken um den Koffer zu schliessen

Konjugation
räumen munder

~ las pas-chigras
Die Weiden räumen

~ ardeffels
Kartoffeln schälen

Konjugation
und a(d)

Igl Andreas a la Maria
El ad ella

bitter amar,-a

sich verschlucken maguner

Details
Konjugation
Waserfall pischotta f

Prinzessin princessa f

Sankt Nikolaus San Niclo m

Igl ~ regva igls 6 december
Der Sankt Nikolaus kommt am 6. Dezember

Miene tscheja

fer eña pora ~
Ein armes Gesicht machen

Gesang chant m

~ da Stegla
Sternsingen

~ da Goita
Goitasingen

Helm chapliña f

La ~ par égr cugls skis
Skihelm

Blatt figl m

Eñ ~ A4
Ein A4-Blatt

Igl ~ schmarziglio
Das angenagte Blatt

Ski ski m

Egr cugls ~s
Ski fahren

Angst tricha f

grosse Kälte fradaglias

I è ~
Es herrscht eine grosse Kälte

warm chod,-a

Egr a chod
In die Wärme gehen

Mütze chapetscha f
Turm tuer f

Husten tuess f

Adavègr la ~
Den Husten haben

Prinz prinz

Geschmackssinn palat m

Sumpf pale f

Dummheit chuchadet f

nicht wahr nische
laut reden der dla talacha
Milchkanne tausa f Details
furchtbar tarrebel, tarrebla

Lez è eñ tarrebel cumplicho
Derjenige ist furchtbar kompliziert

Lehm, Tonerde ardscheglia f

Luft aria f

~ correnta
Durchzug

Schleifstein, Mühlstein mola f

Träne larma f

Assarbi moch a ~s
Traurig sein, in Tränen aufgelöst

Sorte, Art sort f

Eña ~ chischial
Eine Käsesorte

Eñ par ~
Eins von jeder Sorte

bauen fabricher

Konjugation
Mühe fadeja f

La Mareja as dat totta ~
Maria bemüht sich sehr

abgenutzt gligs,-a

Stoffagligsa
Abgenutzter Stoff

Details
Gesäss, Steiss chicl m

Pglier pagl ~ igl passant
Den Passanten zum Narren halten

Adavègr da fer igl ~ pleñ
Viel zu tun haben

Igls duos mats enbi ~ a fora
Die zwei Knaben teilen eine engeFreundschaft

Tuberkulose taseja f
Schatz tuschander m

Details
Dusche tuscha f
Holzbeige, Rand einer Holzbeige s-chanduler m

Fer ~
Eine Holzbeige machen

Details
Schmalzmus spiech m
Königin rażeña f

König rag
Majonnaise majonesa f
Ofentüre (für Holz) ischiel peña m

bitte fer igl beñ

gut buñ,-a

Buña luna
Gute Laune

La salata è fiz buña
Der Salat ist sehr gut

Igl regs è fiz buñ
Der Reis ist sehr gut
 

am äussersten Ende vedemake

Details
Besen scoua f
neu nogv, naua

La veja naua
Der neue Weg

Details
Pfütze fop
hart digr,-a
hinaus dakior

Ves ~?
Gehst du hinaus? (z.B. Von Tisch nach Bergün)

hinein dakieñt

El vo ~
Er geht hinein (z.Bvon Bergün nach Tuors)

(Haus) Geist palantiñ m

Igl ~ è żon schler
Der Hausgeist ist im Keller

Details
dies gliez

~ crej er ev
Diesglaube ich auch

~ nu seja
Dies weiss ich nicht

~ leñ an vègr
Dieswerden wir noch sehen

Bauchspeicheldrüse salivera digl veñter f
Ware, Sache(n) roba f

Details
süss dugsch,-a

so viel tant

~ scu pussebel
So viel wie möglich

Fest festa f
Kapitel-Sonntag chapetel m

Details
Fest Bergüner Jungmannschaft chapetel m



Kapitel chapetel m
jemand ansachi

Anhang, Nachtrag agiunta f

Enkel(in) abiedi,-a m,f

Thematik
Überfluss, Reichhaltigkeit abundanza f



gut beñ

Gnégr ~ chuntsch a fregda culla lavogr
Mit der Arbeit gut zurechtkommen

I è î ~
Es ist gut gegangen

Ella nu stat tant ~
Es geht ihr nicht so gut

"Igl piżouan ò gadugno!" — "Ossa~ !"
"Der Jüngste hat gewonnen!" — "Gut so!"

wissen, können savègr

Fo a ~ cur cha te veñs
Sag, wann du kommst

Details
Konjugation
Ohr ureglia f

Fer l'~ digl marchadant
Eine Frage willentlich überhören

Der eña antuorn las ~s
Eine Ohrfeige geben


Thematik
Dunkel s-chigr m

Ster a da ~
Im Dunkeln stehen

Chaminer da ~ a chesa
Im Dunkeln nach Hause laufen

El s'algorda ~ digl ses tat
Er erinnert sich schwach an seinen Grossvater

etwas ansache

Kinter ~ chi nun è
Unwahres erzählen

Details
Huhn giglieña f

La ~ cratschla
Das Huhn gackert

Las ~s fan la pgliegra
Die Hühner mausern

Details
Dachkännel chanel f

L'ava cuerra żo par la ~
Das Wasser läuft den Dachkännel hinunter

Eisen fier m

Dschlo a ~
Hart gefroren

Vogelbeerbaum culegschem m


Details
Thematik
Lauge schmigl m

Ava da ~ par fer glischegva
Waschlauge um Wäsche zu waschen

vermuten schminer

Konjugation
Schenkeli fevet m

Details
Pfanne padiala f

~ da brasser
Bratpfanne

~ da vapogr
Dampfkochtopf

Details
Hand mañ m

Der or d'~ eñ uffezi
Ein Amt aus der Hand geben

Adavègr par ~s eña lavogr
An einer Arbeit sein

Pglier or d' ~
abnehmen

Pglier par ~s igl lumpaz
Den Lausbub stellen

Thematik
Bohne fev m Details
Holzscheit fessel m
(geflochtenes) Lederseil tretscha

schweigen taschègr



Details
Konjugation
Schrei sberghel m

des Langen und des Breiten par lung a par larg
Gerste ierdi m
Garbe monna f

... titsch,-a

Suppe żoppa f

~ da żotta da żanter
Gerstensuppe zum Mittagessen

Kohle charvoñ m

Hafer aveña f

Flochs d'~
Haferflocken

Zimt chaniala f

Schaufel badegl m

Cun ~ a zappuñ
Mit Schaufel und Pickel

~ da negv
Schneeschaufel

schwarz negr,-a

Schnee negv f

~ foppa
Tiefschnee

abstellen der żo

D'uton ~ l'ava
Im Herbst das Wasser abstellen
 

~ igl s-choldameñt
Die Heizung abstellen

Details
Pleds nogvs digl octobar 2020
Eiche rouer m Thematik
Lausbub strizi m

schlau vez, vezza

Wirt,-in ustier,-a m, f

Hölle anfiern m

vorgestern an sterzas
Spanien Spagna f
Italien Itaglia f
Österreich Austria f

Hüfte chaloñ m Thematik
Deutschland Germania f
Speiseröhre schigliez m

Gewehr schluppet m
Horn corna f
Pleds nogvs digl lügl 2020
hinauf dakise

Egr ~
Hinaufgehen

erhalten mantgnègr

Konjugation
Gamskitz kiz chamuetsch m Thematik
Pleds nogvs digl avregl 2020
ziehen trer Konjugation
Sprung sagl m

Fer eñ ~ sur la segv
Einen Sprung über den Zaun machen
 

Trer eñ ~
Erschrecken

Daumen polesch m

Tschitscher igl ~
Den Daumen lutschen

Teñar igl ~
Den Daumen drücken

Thematik
Leintuch lanziel m

Lier igl ~ da prô cun soua a spola
Das Heutuch mit Seil und Spule binden

Laver igl ~ da lez
Das Bettlaken waschen

Überzug Schutzdecke surtrazza f

Winter anviern m

D'~
Im Winter

Damiez ~
Mitten im Winter

umfallen rudler Konjugation
Schlagrahm, Nidel lazmilch m

Da Chapetel dattigl ~
Am Kapitelsonntag gibt es Schlagrahm

Pleds nogvs digl favrer 2020
Jahr on m

Minch'oter ~
Jedes zweite Jahr

Ev giavegsch a da tots eñ schlass "Bun de bun ~"!
Ichwünsche allen ein gutes neues Jahr!
Pilz pompader m

Details
Nachttisch megsiña da nuez f

Uhr ogra f

Garder se l'~
Auf die Uhr schauen
 

I è negr'~ dad égr a lez!
Es ist höchste Zeit in Bett zu gehen!


Da kistas ~ s
Zu dieser Zeit

Geruchsinn iesen m

Auge îgl m

Eñ batter d'~
Ein Augenblick


~ amflamo
entzündetes Auge

Details
Thematik
Ofenwischer scufluñ m

Stück Stoff, Brottuch pategl m

lahmarschiger Typ pataflañ m

Abfluss, Ablauf scuel m

Pleds nogvs digl schner 2020
Feuerstelle furni m

Igl ~ faz cun tregs craps
Die mit drei Steinen gebildete Feuerstelle

Igl ~ paglpariel
Die Feuerstellefür den Käse(kessel)

Woche evna f

Ve pall'~
Unter der Woche


Minch'~
JedeWoche

Kochtopf evna f

Mettar ve l'~
Gerstensuppe vor- und zubereiten

Details
Schicht bres-cha f

Details
trotziges Kind charpient m

Gemeindepräsident mastrel m

Igl L.Schutzè ~ da Brauegn Falisogr
L.Schutz ist Gemeindepräsident von Bergün Filisur

Details
beschädigter kleiner Karren bartañ m

Kabis chavazza f

~ blova
Blaukabis

Details
Pleds nogvs digl decembar 2019
Boden palantschi m

Eñ~ da leñ
Ein hölzerner Boden

Fussschelle pastuegra f

Las ~s par tondar las nuorzas
Die Fussschellen für das Scherender Schafe

Hirt,-in pastogr,-a m

Thematik
Hausflur (Engadiner Haus) palantschi m


schweigen zuglier

Details
Konjugation
zustopfen zuglier

~ eña fora
Ein Loch zustopfen

Details
Konjugation
eilen cuerrar

Konjugation
essen manger

Konjugation
Mais furmantuñ m
Hafer flieder m

Büchsenöffner dervas-chaclas m

grosses Sieb cregvel m Details
Brandzeichen buel m

Igl ~ ars eñt igl moni digl badegl
Das Brandzeichenim Stiel der Schaufel

Stempel buel m

Riegel schlop m

Siarer la porta cugl ~
Die Tür mit dem Riegel verschliessen

Metallbehälter parlet m

Details
Rande rona f
Tiefkühltruhe glatschera f

Zuckerdose zucriera f

(Schnaps)gläschen zaniñ m

Ausguss turera f

Pfuscher,-in tschavat, tschavatta m, f
(ent)leeren svider

~ la sadiala
Den Kessel entleeren

~ igl gosch
Sich redend von einer Sorgeentlasten

Konjugation
Lorbeer urbeja f

Figlia d' ~
Lorbeerblatt

schliessen siarer

~ a stanger la porta
Die Türe schliessen und verriegeln

Konjugation
Schirm parisol m

Deshalb, darum parkè

~ tuorni
Darum komme ich zurück

Schwer von Begriff cuezzadigr
Ke è eñ ~
Der ist schwer von Begriff
weich gekocht cuezzalom

Eñ ogv ~
Ein weich gekochtes Ei

umgänglich zivegvel,-la
spucken spider Konjugation
hinunter dakiżo

Ves~ ?
Gehst du hinunter?

Details
Milbe chirocl m Details
Balken anserchel m

anzünden vider

~ igl zurpleñ
Das Streichholz anzünden
 

~ la gligsch
Das Licht anzünden

Konjugation
stöbern sbischer impers

Cumanzer a ~
Zu stöbern beginnen

Konjugation
Eitelkeit sbraga f

Eñ bi ~
EinAngeber

Schrei sbriz m

Der eñ ~
Schreien

verstreuen sparpaglier

~ iglstrom
Das Strohverstreuen

Details
Konjugation
zerstreuen sparpaglier

Konjugation
eingespanntes Gefährt charpient m

Lavabo lavandiñ m

Geschirrtuch sieñtaplats m
Blumenkohl cardifiol m

Glas (Material) vegder m

~ vigl
Altglas

Wein veñ m

~ chod
Glühwein

Fenchel fanoch m
Wirsing(kohl) versa f
Magenbrennen arzegra f

Adavègr ~
Magenbrennen haben

Details
ziemlich gross dech

Fer eñ ~ progress
Ziemlich grosse Fortschritte machen


Eñ ~ crap
Ein ziemlich grosser Stein

Details
ausscheiden, aussondern zavrer

~ las nuorzas
Die Schafe aussondern

Konjugation
die Sterne sehen, furchtbare Schmerzen haben vzègr las steglas

spät tardegv,-a

Eña prumavegra ~
Ein spät beginnender Frühling

entasten srommer

Konjugation
Schotte squezza f
Abfall rizcha f

Igl sach da ~
Der Kehrichtsack

Hahnenfuss ranunchel m Thematik
Frühling prumavegra f

Da ~
Im Frühling

versuchen pruer

Konjugation
gefährlich prievlugs,-a

Las laveñas en prievlugsas
Die Lawinen sind gefährlich

Details
Eile prescha f

Adavègr ~
In aller Eile sein

Paul Pol m

Deckbett plema f

Igl plimatsch a la ~
Das Kopfkissen und das Deckbett

Details
Penis, Glied pipi m


Details
Thematik
Gänsehaut pial giglieña f

Surgnégr la ~
Gänsehaut bekommen

Muskatnuss nugsch nus-chatta f

Türrahmen ischadegra f

Eltern genituors m pl

Details
Thematik
Kresse craschoñ m

Gegacker cratschlem m

Igl ~ dlas giglieñas
Das Gegacker der Hühner

sofort bi dalonch

Vo ~ a chesa!
Geh sofort nach Hause!

Bohne bażaña f

Augenblick battar d’igl m

Schwätzer(in), Plaudertasche badarlunz,-a m,f

düngen alder

~ igls prôs
Die Wiesen düngen

Konjugation
Griffelschachtel aguglier m

mit Eifer adavègr tschaffen

~ da lavurer
Arbeitseifer

überholt acivi

Details
Cousin,-e 2. Grades suvreñ,-a m, f

Thematik
pressen skitscher Konjugation
Zucker zicher m
Salz sel m

~ a pegver
Salz und Pfeffer

Thymian timian m

Salbei salvgia f

Safran safran m

Rosmarin rosmarin m
Senf mustarda f
Pfefferminze menta f
Nelke groffel m
Spinat ravetscha f

Furz tof m

Der eñ ~
Furzen

Details
Tomate tomata f

Hacke zappa f

~ d'iert
Gartenhacke

~ da travacuñs
Hacke für die Reinigung der Querabschläge

Kürbis zecha f

Gewürz spezcha f Details
Ohrring uragliñ m

Details
Knoblauch agl m
Anis anis m

Details
Basilikum basilicum m
Sellerie selleri m

Radieschen ramulaz m
Lauch lauch m

Mangold mangiogt m

Fenchel finoch m
Kohlrabi colrabi m

Krug buchel m

~ da laz
Milchkrug


~ da nuez
Nachthafen

Behälter trocla f

Trichter trazuegr m

Zapfenzieher tiracacoñs m

Details
Notizblock taquint m

Heustall talvo m
Mehlsieb tamigsch m

Raffel sgrattadegra f

~ da chischiel
Käseraffel
 

~ da megla
Apfelraffel

Erbse arvegl m

Details
Gemüse vardegra f
Fleisch chern f

~ pusch
Kalbfleisch
 

~ tschuj
Schweinefleisch

Glas glas m

~ veñ
Glas Wein

~ da veñ
Weingals

Sieb cocl m
Ding, Gerät urdeñ m

Fass butscheñ m

obwohl schabeñ

Elò gadugno, ~ ch'el nu vegva treno
Erhat gewonnen, obwohl er nicht trainiert hatte

vorvorgestern scarzas

(Stein)meissel s-chalper m

Beige ploña f

~ d'leña
Holzbeige

abmachen fer żo

~ las 7
Um 7 Uhr abmachen

gekauert añgramischo,-eda

bewässern ansaver

~ igls prôs da Mutañs
Die Wiesen von Mutañs bewässern

Konjugation
begrüssen willkommen heissen bivgnanter

Ev less ~ cordielmeñz tot igls prescheñts
Ich möchte alle Anwesendenherzlich begrüssen

Konjugation
Herbstgras abweiden bualer Details
Magen magoñ m

sterben murégr Konjugation
geboren werden naschar

Konjugation
urinieren spondar

~ ava
Urinieren

Konjugation
zetten spondar

~ grascha
Mist zetten

Konjugation
ausschütten spondar

~ laz sella tuaglia
Milch auf dem Tischtuch ausschütten

Konjugation
ranzig rantsch,-a
Dunst branzeñ m

Bürste braschoñ m

~ da deñts
Zahnbürste


~ da chavels
Haarbürste

Seife savoñ m

~ liquid
Flüssigseife

Maschine maschina f

~ da laver żo
Geschirrspülmaschine


~ da cogsar
Nähmaschine

Korb chanaster m

Igl ~ da palpieri
Der Papierkorb

armseliger Wohnraum schoch m

schon schon

Zunder egs-cha f

Flügel ela f

Lascher pendar las ~s
Die Flügel hängen lassen

Beamte funcziunari m
nach hinten ausschlagen schlaffer

Details
Maul-und Klauenseuche zuppeña f



(kleine) Glocke brunżeña f
gleichzeitig Tante und Gotte besigotta f


gross grond,-a

La chesa è gronda
Das Haus ist gross

Alpenrose grusaida f

Thematik
wehe guai

~ , scha te veñs memma tard!
Wehe, wenn du zu spät kommst!

Stern stegla f

Chant da ~
Sternsingen

ziemlich viel merklich beñcant

Ellaò cliz ~ daple uzuñs
Siehat ziemlich viel mehr Heidelbeeren gelesen
 

Igl Pleschè ~ pi viglcu la sê donna
Pleschist merklich älter alsseine Frau

Pomeranze pomaranza f
Honigwabe patma f

Kissen plimatsch m

Igl ~ a la plema
Das Kopfkissen und das Deckbett

herumschweifen égr par las pichardellas
erster Tag eines Vierteljahrs cattember m

unbeholfen meladester,-stra
unbehaglich unangenehm melprivo,-eda

schlecht angezogen melmess,-a
herüber dakino

Gné ~!
Kommt herüber!

hinüber dakive

Vo ~ !
Geh hinüber!

Pfiff tschegvel m

Bech égr pagl ~
Nicht einleuchten

stumm mit,-ta
heiter rianto,-eda

La matta rianteda
Dasheitere Mädchen

Geschlecht (Familie) schlatta f

Friedhof suntieri m

Egr sen ~
Auf den Friedhof gehen

Schnupfen strocha f

Ella ò la ~
Sie hat den Schnupfen

Strumpf chatschocl m

Details
Brötchen pañet m

Dachbaum tizel m
Neffe nev m

Thematik
Nutzen nez m

Trer a ~ l'energeja
Die Energie nutzen

Frömmigkeit pieted f
damit par cha

Ve svelt, ~ te vezzas igl lugv
Komm schnell, damit du den Wolf siehst

was che

~ fes?
Was machst du?

~ pogdas?
Was stöhnst du?

Fruchtstand (Traube) bardoñ (d'eja) m
Lust auf anvelgias

Adavègr ~ da manger eñ glatsch
Lust haben ein Glace zu essen

Hauszeichen, Ohrzeichen beim Vieh noda f


fröhlich, lustig leger, legira

Blöken sbeglem m
hart gesotten cuezzadigr

Eñ ogv ~
Ein hart gekochtes Ei

Guter Heinrich vangias f pl
Haarknoten kic m
Angst, Schiss haben adavègr chila

gar cuez,-za

schwer grev,-a

Igl pegs è grev
Das Gewicht ist schwer

La valisch è greva
Der Koffer ist schwer

Fer grev
Sich schwer tun

Rahm gromma f

Schwingbesen sbattiñ m

Details
Messer curti m

~ da giglioffa
Sackmesser


~ da pañ
Brotmesser
 

~ da bachareja
Schlachtmesser
 

Kessel sadial m

Igl ~ da mundschar
Der Milchkessel
 

~ da rizcha
Abfallkessel
 

Details
Fusstritt, "Sparz" pajeda f

Der ~s
Fusstritte versetzen
 

Trer ~s
Fusstritte versetzen

Details
Wut rabgia f

Adavègr la ~ se pagl Max
Auf Maxwütend sein

Details
Fingernagel uñgla f

Details
Thematik
Pleds nogvs digl octobar 2018
fangen, fassen tschiffer Konjugation
fehlen, verfehlen sbaglier Konjugation
Silvester Vigliadem m

La sègra da ~
Der Silvesterabend

Hut chapiala f

Hornschlitten curni m

Egr cugl ~ par lanziels da feñ
Mit dem Hornschlitten Heutücher holen

Rechenzug raschleda f
Steinhaufen mogschna f

langsam plañ,-a

Dummheit schmaladegda f

Fer ~s
Dummheiten anstellen

Verfluchter schmaladi m
verachtend sprechen der sureñt

Details
Rätsel anżaviniera f

absichtlich aposta

Bi ~
Boshafte Absicht

ganz und gar bî a ben

ganz antier

~ ad antraz
ganz unversehrt

in Hülle und Fülle a tamfuñ

Heiratsgut corredi m
hezlieb banadi, banadegda

Igl mes umfantbanadi
Meinherzliebes Kind

Kerl dschani

Eñbuñ ~
ein guter Kerl

Eñpor ~
ein armer Teufel

Zahnfleisch dschandschegvas f pl

Thematik
jetzt ossa

Potztausend! par bacco

das kann man wohl sagen par bacco


Aufruhr hantieric m
Beule botta f

spinnen filer

Konjugation
nicht recht bei Verstand sein filer

Konjugation
Steigeisen, Schuhkralle s-charpiala f

~s par sger eñt igl stip
Steigeisen um im Steilen zu mähen


~s par rampcher
Kletter-Steigeisen


~s parchaminer segl glatsch
Schuhkrallen
 

Otto Nutteñ m
heiter, unbewölkt sareñ,-a

Da tschiel ~
Bei heiterem, klarem Himmel

Details
plagen zicler Konjugation
putzen, reinigen schaschuner Konjugation
jucken pizcher Details
Konjugation
stechen pizcher

Details
Konjugation
Hosenträger żivlers m pl
Mistgraben zocha f

noch mehr amples

Se lo egl ~
Dort oben sind noch mehr davon

zerstreut, versprengt sparpaglio,-eda

Las figlias sparpagliedas
Die verstreuten Blätter

Überfluss cucagna f
zerquetscht splattitscho,-eda
Schlag schlaf m

Der eñ ~ żo pagl chicl
Einen Schlag auf den Hintern geben

genug auenda

Es ~ ?
Hast du genug?

männlicher Vorname Zòn Pitschen m
Hagebuttenstrauch frosler m
Maria Mareja f
männlicher Vorname Giosch
Haselnuss nitschola f
fliehen schurer


Details
Konjugation
Petersilie peterscheglia f

nehmen pglier

Details
Konjugation
wieder ample

Vè ~!
Komm wieder!

Ansicht avigs m

Assar digl ses ~
Seiner Meinung sein

haarig, behaart plugs

Mettar igls ~s anora
AlleKräfte aufbieten

Streit giateñ m

streiten giatiner

Zidè da ~!
Hört auf zu streiten!

Konjugation
Schmid(t) Schmed

Serena (Famiienname) Sareña


Familienname Salvett

Familienname Falett

Familienname Palmy
männlicher Vorname Żòn m
männlicher Vorname Żòn Peder
männlicher Vorname Żòn Żachen m
Sommerau (Familienname) Żumbro

Guidon (Familienname) Ghiduñ

weiblicher Vorname Jogscha f
männlicher Vorname Żòn Żanett m

zweirädiger Wagen für die Beförderung von Erde barella f


Kuhkalb, falls mit Bullenkalb geboren zvic m
Schlinge latsch m
Kissenüberzug vestetta f

von Kuh gezogenes Gefährt vzegra f
starkes Volltuch catis m

Fer cun ~ chotschas dad omens
Mit starkemVolltuch Männerhosen herstellen

Tasse cupeñ m

Purzelbaum cupichola f

Fer ~s
Purzelbäume machen

Weisstanne avez m

Thematik
Jahrtausend millenni m
Jahreszahl millegsem m
sich foutieren ampacher (s')



Konjugation
ungeduldig melpazcheñt,-a

Rülps rieb m

Der eñ ~

Rülpsen
Details
Radspur in Feldweg, Schlittenspur im Schnee schlerna f

schlagen der fregdas
rechen raschler

Konjugation
schwanken sbalunzcher Konjugation
lassen lascher

Details
Konjugation
vesorgen (Ort) duster

~ igls pons
Die Kleideran ihren Platz zurücklegen

Konjugation
Knochen òss m

Details
Thematik
Höhen, Berge ots m pl

Segls ~ogl navi
Auf den Höhen hat es geschneit

Details
ein bisschen ampuet Details
Schlitzohr schlifer m

Krankheit, körperliches Übel magogna f

Sprung (in der Haut) rema f

Hornhaut diritscha f
Götti, Pate padreñ m

Thematik
Wochenbett, Entbindung pagliola f



Asche tschendra f
Vorgang beim Pflügen fer suelch

(beleidigt) weggehen égr pagl ses faz Details
schelten durler

~ cugl ses bueb
Seinen Sohn schelten

Konjugation
Jährling (weiblich) sterla f

Thematik
Zeitspanne bitteda f

zur Kostprobe da saz

Der ansache ~
Etwas zum Kosten geben

diejenigen igls ez/las ezzas

Igls ezvan se Darlux
Diejenigengehen nach Darlux
 

Las ezzas chantan sopran
Diejenigensingen sopran
 

Russ fuleñ m

Schaschuner ora igl ~ or digl chameñ
Den Kamin vom Russ befreien
 

Igl ~ ve dla padiala
Der Russ an der Pfanne
 

betrunken stuorn,-a

Assar ~
Betrunken sein

entrinden scurzer Konjugation
stöbern svutrer Konjugation
Unterteilter Anschnitt im Heustock ampregsma f


Details
Holzblock, Sägeblock buerra f
Schneeball buerra f

Bech bitter ~s!
Werfe keine Schneebälle!

Schrecken, Entsetzen schnuogr f
aufpassen garder allo
Neugier(de) buender m

Eñ ~ cun cornas
Eine Wundernase

Jenisberg Valplaña Thematik
Vorschlaghammer muegn m
Holzkübel briech m
Blutzger (Billonmünze) blozcher m


Wiesel mistegla f
Mehl fareña f
Poschiavo Puschlev m

Egr da Brauegn eñt a ~
Von Bergün aus nach Poschiavo gehen/fahren

Thematik
Heustallgang irel m
sich schwer tun, traurig sein adavègr melaveta

~ ch'el nunè turno
Sich schwer tun, dass ernicht zurückgekehrt ist

Hirschkalb pusch tscherv m Thematik
Splint (Sicherung) pissi m

Pleds nogvs digl marz 2018
Unterhemd maglia f

Maultier mel (da chavagl) m Details
Maulesel mel (d'esan) m Details
stehen ster

~ an pegs
Auf den Füssen stehen

Konjugation
(be)zweifeln dubiter


Details
Konjugation
Kitz kiz m


Details
Thematik
sehr mühsame Arbeit schascheñ m


Details
Ingenieur,-in indschignier,-a m, f Thematik
sehr stark steñ

I plaua ~
Es regnet stark

Socke stemv m

Chuntschar igls ~s
Die Socken flicken

Wolke negvla f

Engadin Nażadeña f

Egr davent da Brauegn an ~
Von Bergün aus ins Engadin gehen/fahren

Thematik
wütend, wahnsinnig nar, narra

~ scu eña zappa
Sehr wütend

Zwerg naniñ m

Schnauz, Schnurrbart mustaz m



Thematik
Kindergärtner,-in musseder, mussedra m, f

Thematik
Brummfliege muschuñ m
Berg munt m
zweijähriges Rind männl. muj m



Metzger,-in mezcher, mezchra m, f

Thematik
Gespann, Fuhrwerk mnadegra f

Zugtier mnadegra f
Maurer,-in mireder, miredra m, f Thematik
Mauer migr m
Maus migr f
Mittwoch miażevna f

Thematik
Mai mêz m Thematik
legen mettar

~ an lez igls umfants
Die Kinder ins Bett legen

Konjugation
stellen mettar

~ a disposizioñ
Zur Verfügung stellen

Konjugation
setzen mettar

~ ardeffels
Kartoffeln setzen

Konjugation
Gebährmutter medra f
Mechaniker,-in mecaniker, mecanicra m, f Thematik
Pompon mazoch m

Igl ~ dla chapetscha
Der Pompon der Mütze

Mädchen mattañs f pl
Mädchen matta f
Knabe mat m
Alpgenosse,-in masser-a m, f

Details
Meise maset m Thematik
lesen liżar Konjugation
März marz m

Thematik
Hammer marti m
erwähnen manzuner (-escha) Konjugation
Murmeltier mantunella f

Igls giats ~
Die kleinen Murmeltiere

Thematik
verpassen manchanter

~ igl treno
Den Zug verpassen

Konjugation
hölzernes, fässchenförmiges Gefäss mamale f




Lehrer,-in magister, magistra m, f

Thematik
Stiefmutter madrastra f Thematik
Juli lügl m

Igls 2 lügl
Der 2. Juli

Details
Thematik
Laube, Balkon lobgia f

Bettstatt liziera f
Laterne linterna f
Leonhard Linard m
Schnecke limaja f
Bett lez m

Ves a(n) ~?
Gehst du ins Bett?

wollen lègr



Details
Konjugation
Milz lechet m
waschen laver

Konjugation
Küchenabfälle lavadegras f pl

Las ~ as degvigl lis tschujs
Die Küchenabfälle gab man den Schweinen

Latsch Latsch Thematik
Lärche larsch m

Thematik
die la

~ bos-cha
Die Bäume

Details
die la

~ vacha
Die Kuh

Details
Kitz kizza f Thematik
Schwägerin kineda f Thematik
abnutzen iser

~ igls stemfs
Die Socken abnutzen

Konjugation
insistieren insistar

Konjugation
bezeichnen indicher Konjugation
Unternehmer,-in impressari,-a m, f Thematik
Erbe, Erbin iertevel,-vla m
erblich iertegvel,-vla

Eña malateja iertegvla
Eine erbliche Krankheit

Garten iert m

gestern ier
tropfen gutter impers Details
Konjugation
Freude gust m

Adavègr eñ milli ~
Grosse Freude haben

Juni gün m

Igls 7 gün
Der 7. Juni

Details
Thematik
Fuchs guelp f

Furb scu la ~
Schlau wie der Fuchs

Thematik
Gotte, Patin gotta f


Details
Thematik
Kehle, Gurgel, Rachen gogla f

Adavègr mêl la ~
Halsschmerzen haben

Thematik
Wald god m

den Meister zeigen gnégr megster Details
kommen gnégr

~ a chesa
Nach Hause kommen

Konjugation
Hase gliogr f

Thematik
Docht glimegl m

Montag gliendeschże m

An ~ cumeñza'l a lavurer
Am Montag beginnt er zu arbeiten

Thematik
geniessen giudègr

Konjugation
Hosensack giglioffa f
Luftröhre giargiatta f

Thematik
Kinnbacke, Kiefer gianoscha f

Thematik
Schneeschuh gianella f

Chaminer cullas ~s sella negv lomma
Mit den Schneeschuhen auf weichem Schnee laufen

Hühnerkäfig gialiner m

Marder ghix m


Details
Thematik
gewinnen gadugner


Details
Konjugation
Bäcker,-in furner,-a m, f

Thematik
Weizen furmeñt m
Gabel furchetta f
Spitzbube, Spitzbübin furbaz, furbazza m, f
Pfütze fundegl m

Stirn frunt m

Thematik
Bruder frer m

Thematik
Zügel frandevels m pl

sicher franch

Sgigr a ~
Ganz sicher

Geschwister fradgliuns m pl

Thematik
Sense fotsch f

Glimer la ~
Die Sense wetzen

Details
Schere forbesch f

Flims Flèm

Thematik
Nasenloch fora d'nes f Thematik
Loch fora f
Fenster fnestra f

Siara (ve) las ~s!
Schliesse die Fenster!

Futter flodra f

La ~ dad eña giacca
Das Futter einer Jacke

rauchen fimer

Konjugation
Blatt figlia f

Las ~s digl vduegn
Die Birkenblätter

verloben fer spogs

~ an gün
Sich im Juni verloben

vererben fer se

~ la chesa li Gian
Das Haus Gian vererben

machen fer se

~ igl lez
Das Bett machen

bestellen fer se

Oz egl da ~ iert
Heute ist der Garten zu bestellen

Platz machen fer larg

~ ch'ella possa tschanterżo
Platz machen, so dass sie absitzen kann

~ ad eñ oter candidat
Einem anderen Kandidaten Platz machen

zetten fer la sdratscha

scheinheilig fer la giatta morta

~
Scheinheilig tun

machen fer

~ cumischioñs
Einkaufen

~ or dn'uegl
ausmisten

Details
Konjugation
Rauch fem m

Ple ~ cu rost
Viel Lärm um nichts

Sohn fegl m Thematik
Faden fecl m
Februar favrer m Thematik
Besorgnis, Sorge fastedi m

Der ~ ad ansachi
Jemandem zu schaffen machen

Fer ~ li tat
Den Grossvater stören

Faszikel, Heft faschicul m

Schmied,-in farrer,-a m, f

Thematik
Flausen, närrische Geschichten falistochas f pl



Schreiner,-in falegnam,-a m, f


Details
Thematik
Falke falcuñ m

Thematik
zeichnen disigner

Konjugation
Arve dschember m Thematik
Brennnessel urzicla f

einfetten, schmieren undschar

~ las rodas
Die Räder schmieren

~ las costas li Giargieli
Giargieli durchprügeln

Konjugation
Kind umfant m


Details
Thematik
Nabel umblej m

Thematik
Bächlein uelet m
Bach, Bächlein uel m
umkehren turner

Stègr ~
Umkehren müssen

Konjugation
plagen turmanter

~ eñ bieschz
Ein Tier plagen

Konjugation
Domleschg Tumges-cha f Thematik
Römerturm Tuer f Details
die Hand reichen tucher mañ Details
berühren tucher Konjugation
Schwein tschuj m

Thematik
Zwiebel tschiguella f Details
Baumstrunk tschicha f

Dreijähriges Rind (weiblich) tremma f



Thematik
Himmel tschiel m
Wimper tschagl m

Thematik
In die Länge ziehen trer a la lungia
Knirps (kleiner Junge; auch weibliche Form) tracagnottel, tracagnotla m, f



Dreijähriges Rind (männlich) trem m



Details
Thematik
Querabschlag travacuñ m
Wirbel trabegl m

L'ava chi vo żopar la fora fo eñ ~
Das auslaufende Wasser bildet einen Wirbel

~ digl vent
Wirbelwind

Eñ ~ eñt igls chavels
Ein Wirbel am Haarscheitel

Stier tor m

Thematik
scheren tondar

~ las nuorzas/la bieschza
Die Schafe/Tiere scheren

Konjugation
jd der regelmässig zu spät kommt tiratardi m



Dach tez m

den Haushalt führen teñar chesa

~ li Marchet
Marchet den Haushalt führen

Wiesen Teñ

Cuerrar da Brauegn ora ~
Von Bergün nach Wiesen "hinaus" rennen

Thematik
Davos Tavo

Egr cugl velo da Brauegn se ~
Mit dem Velo von Bergün nach Davos fahren

Thematik
aper tarreñ,-a

I è tarreñ
Es ist aper

Hummel tavañ m

Grossmutter tatta f Thematik
Grundstück, Land tarreñ m

Schweinefett sundscha f

ziehen strer

Konjugation
Schatten sumbregva f
Sonne sugliel m
taub suord,-a

Esch ~ ?
Bist du taub?

wohnen ster

~ ve Stogl
In Stuls "drüben" wohnen

Konjugation
bleiben ster

~ anch'ampo
Noch ein bisschen bleiben

Konjugation
Stuls Stocl

Thematik
vorletztes Jahr sterz on

Wirbelsäule spinel m

Thematik
platt schlagen, zerquetschen splattatscher

~ la negv
Den Schnee platt schlagen

Konjugation
Bräutigam, Braut spogs, -a m, f

ersticken standschanter

Konjugation
müssen stègr

Konjugation
der Länge nach hinfallen stegs a lung

Egr ~
Der Länge nach hingefallen

Geist spiert m
Schulter spedla f



Details
Thematik
beleidigen sparmaler

~ igl chantunegs
Den Nachbarn beleidigen

Details
Konjugation
Schicksal, Fügung sort f

Adavègr eña digra ~
Ein schweres Schicksal erleiden...

El ò użieña buña ~ da pudègr murégr
Es ist ihm gut ergangen, dass er sterben konnte

Schwester sora f

Thematik
Stuhl sopcha f
Samstag sonda f


Details
Thematik
Eidechse sisetta f

Svelt scu eña ~
Blitzschnell

aufrichtig, offenherzig sincer,-a



Details
Förster,-in silvicultogr,-a m, f



Details
Thematik
Handtuch sieñtamañs m
sicher, sicherlich sgigr,-a

Assar ~ pi svelt
Sicherlich schneller sein

Gliez seja ~
Da bin ich mir ganz sicher

Details
Abend sègra f
nach..."hinauf", "oben" sen

Egr ~ Preda
Nach Preda "hinauf" gehen

Ster ~ Preda
In Preda "oben" wohen

abgeweidet sfrio,-eda

Eñ pro sfrio
Eine abgeweidete Wiese

Schwiegermutter segra f Thematik
Sils im Engadin Sègl Thematik
September settember m

Thematik
dürr, trocken sech,-a

Igl feñ è ~ sadri
Das Heu ist sehr dürr

nach..."hinauf", "oben" se

Chaminer ~ Latsch
Nach Latsch "hinauf" gehen

Ster ~ Latsch
In Latsch "oben" wohnen

Details
Löffel sdoñ m

Igl ~iñ
Der kleine Löffel

die Haut abziehen scurcher

~ eña muntanella
Einem Murmeltier die Haut abziehen

~ igl pluogl
Sehr geizig sein

Konjugation
Skulpteur,-in sculptogr,-a m, f

Thematik
Schuls Scuel Thematik
wie es sich gehört scu chi tocha

A megsa nu fo'l ~

Am Tisch ist er unartig
schreiben scregvar


Konjugation
Januar schner m

Igls prems ~ egl Bumañ
Am 1. Januar ist Neujahr
 

Thematik
Schneider,-in schneder, schnedra m, f

Thematik
verdammt schmaladi, schmaladegda

Details
kräftig, stämmig schlass,-a

Eñ ~ sudo
Ein kräftiger Soldat

Celerina Schlareña

Sguler da Brauegn eñt a ~
Von Bergün nach Celerina fliegen

Thematik
schonen schinażer

~ las ses forzas
Seine Kräfte schonen

~ ansache custegvel
Etwas wertvolles schonen

~ igl palantschi
Den Boden schonen

Konjugation
St.Moritz San Murezzan

Cuerrer da Brauegn eñt a ~
Von Bergün nach St.Moritz rennen

Thematik
Schnitzelbank salamuegra f

Salzlake (Trog) salamuegra f

Par ansaler mettar la chern eñt la ~
Das Fleisch in die Salzlake legen um es einzusalzen

Schatz s-chazi m

Igl ~ da pleds
Der Wortschatz

hüpfen sagliégr

~ ve a no
Hin und her hüpfen

Konjugation
springen sagliégr

~ sugr la segv
Über den Zaun springen

~ da piz a chantoñ
Ziellos umherlaufen

Konjugation
sehr heiss (Wetter) s-chalmañas f pl

Oz egl ~
Heute ist es sehr heiss

Säge regsgia f

Details
Rasiermesser rasuegr m

Brücke punt f
Portion purzioñ f

Fauteuil, Armstuhl pultruña f
Küken puliñ m



Details
Thematik
Fohlen pulieder m
Hühnermist, Vogelmist puglieña f



Teich puez m
Käsebrei puelna f
dürfen, können pudègr

Details
Konjugation
fordern pretendar

Konjugation
behaupten pretendar Konjugation
Gefahr priouel m

I è ~ da laveñas
Es herrscht Lawinengefahr

voraussehen, vorsehen prevżègr



Konjugation
Preda Preda

Thematik
fein, leicht regnen pluschigner impers


Details
Konjugation
Schmetterling plichaplacha f


voll pleñ,-a
regnen plauar impers


Details
Konjugation
mehr oder weniger ple u meñz

Lenzerheide Planegra f

Chaminer da Stocl or la ~
Zu Fuss von Stuls nach Lenzerheide gehen

Thematik
Fell, Tierhaut pial f

Thematik
Haut pial f

Tres ~ ad ossa
Durch Mark und Bein

Thematik
eher pi chuntsch

Butter pench m

Gewicht pegs m

Igl ses ~ è 80 kg
Sein Gewicht ist 80 kg

Pleds cun grond ~
Worte mit grossem Gewicht

Füsse pegs m pl

Adavègr fregd igls ~
Kalte Füsse haben

Assar eñt/tranter igls ~
Im Weg sein

Egr cugls ~ a munt
Konkurs machen

Specht pechaleñ m Thematik
barfuss pe nigd

Chaminer ~ è sañ
Barfuss laufen ist gesund

Fuss pe m

Thematik
Geduld pazienzcha f

Vażas ~!
Sei geduldig!

Perdar la ~
Die Geduld verlieren

geduldig pazcheñt,-a

Konditor,-in pastizier,-a m, f Thematik
Julierpass Pass digl Gelgia m

Thematik
Spatz pasler m

Thematik
darum parve da ke

Details
Zweigespann (Rindvieh) paragl m



Brot pañ m

~ sejel
Roggenbrot

beenden, abschliessen schiner

~ eña lavogr
Eine Arbeit abschliessen

Konjugation
Handfläche palma digl mañ f Thematik
sumpfig palidugs,-a

Eñ prô ~
Eine sumpfige Wiese

Details
Raumdecke palantschi żugr m

Details
Niere nirunchel m Thematik
Nichte niaza f

Thematik
Lamm (weiblich) niala f Thematik
Nase nes m

Bech égr se pagl ~ !
Bohre nicht in der Nase!

Pglier pagl ~ la passanta
Die Passantin an der Nase herumführen

Adavègr igl ~ pleñ
Die Schnauze voll haben

Thematik
Pleds nogvs digl novembar 2016
Nachbar,-in chantunegs,-a m, f
Lawinenzug laviner m
winden splajer

~ laña
Aus einer Strange einen Knäuel winden

Konjugation
Zauderer, Zauderin (bei der Arbeit) zacagn,-a m



Garnwinde ghent m

Details
stopfen, flicken (Socken) chuntscher

Konjugation
Zuoz Zoz

Chaminer da Brauegn eñt a ~
Von Bergün nach Zuoz gehen

Thematik
Zillis Zirañ

Egr da Latsch eñt a ~
Von Latsch nach Zillis gehen/fahren

Thematik
Donnerstag żievgia f Thematik
fortzu, nacheinander zievamañ

Nogs peglian ~ scu chi veñ
Wir nehmen es wie es kommt, eins nach dem anderen

Unkraut zierchel m

Konfitüre żej m

Zange zangia f

Wespe vespra f

Bauch veñter m Thematik
nächste Woche vedevna

~ cumeñz'la la chatscha
Nächste Woche beginnt die Jagd

auf der anderen Seite vedvart

Igl crap ~ la val
Der Stein auf der anderen Seite des Tales

gelten valègr Konjugation
Münstertal Val Mistegr f

Sguler da Brauegn eñt la ~
Von Bergün ins Münstertal fliegen

Thematik
Albulatal Val d'Alvra f

Thematik
Leitkuh vacha pugnera f Thematik
Brunnen-Wasserhahn titschuñ m

sehr gut, tief steñ

Durmégr ~ a beñ
Sehr gut schlafen

fest steñ

Lier ~ las cureżas
Die Schnürsenkel fest binden

Schwiegervater segr m Thematik
Senn(erin), Käser(in) sagnuñ,-a m, f

Details
Frühlings-Krokus Herbstzeitlose nicola f


Thematik
Pleds nogvs digl octobar 2016
blind orv,-a

Oktober october m

Igls 21 october
Der 21. Oktober

Details
Thematik
Arvenzapfen nuschpeña f Details
imstande sein river

~se da s-chela
Imstande sein, die Treppe hochzugehen

Konjugation
ankommen river

~ a chesa
Zu Hause ankommen

Konjugation
trödeln zacagner Konjugation
sich erinnern algurder (s')

S' ~ digl tat
Sich an den Grossvater erinnern

Konjugation
träumen ansumger (s')

S' ~da pi bod
Von früher träumen

Konjugation
giessen culer

~ fier
Eisen giessen

Konjugation
sieben culer

~ igl laz
Die Milch sieben

Konjugation
aussieden culer

~ pench
Butter aussieden

Konjugation
wischen scuer

~ la veja
Die Strasse wischen

Konjugation
räumen sgumbrer

~la somachesa
Den Estrich räumen

Konjugation
giessen bugner

~ las flugrs
Die Blumen giessen

~ iert
Den Garten giessen

Konjugation
baden bugner

A ~ eñt igl laj
Im See baden gehen

Konjugation
meiden s-chivégr

~ igl chantunegs
Den Nachbarn meiden

~ eña lavogr
Eine Arbeit meiden

Konjugation
(herum)liegen giaschègr

~ antuorn tottaże
Den ganzen Tag herumliegen

~ beñ sellas lattas digl tez (quadrels)
Gut auf den Dachlatten aufliegen (Ziegel)

Details
Konjugation
Eine geschwätzige Frau, die gerne etwas weitererzählt donnonda f




dankbar sein savègr gro

~ par ke ch'ella fo
Dankbar sein für das, wassie tut

Bech ~
Undankbar sein

Details
Gedärm biglia pl coll
Schachtel s-chacla f
Gletscher glatscher m

Holznagel claveglia f
Schlüsselbein claveglia f
Gift tixi m

Kels fuñghis en da ~
Diese Pilze sind giftig

Kaulquappe tizola f

starr (an)schauen garder tegs
prall, dick tegs,-a

Ella è grossa tegsa
Sie ist sehr dick

Bindbaum prasuegr m
Schlucht chavorgia f

orange orandsch,-a

Lawine laveña f
Eierschwamm chantarel m
Steinpilz chastagniñ m
stickig, schwül stez,-a

I è eñ chod stez
Es herrscht eine stickige Wärme

Art und Weise maniera f

An eñ'otra ~
Auf eine andere Art und Weise

Anstand maniera f

Ke nun è angiña ~
Das ist unanständig

Besteck pusseda f

~s d'arżient
Silberbesteck

Keller schler m

Hügel bot m
Stiefsohn fegliaster m

Tunnel tunnel m
Johannisbeere uzoua f

~ alva
Weisse Johannisbeere

~ cuetschna
Rote Johannisbeere

~ negra
Cassis

Weide pas-chigra f

Preiselbeere gigligdra f
Wachholderbeeren pomma żanevra pl coll
Regen plievgia f

Beeren pomma pl coll
zerlumpt sdratschli, sdratschlegda

Kamille chaminiala f

Tê da ~
Kamillentee

Knäuel chani m Details
sicher sein assar sgigr,-a

Strange atscha f

Fer or dad eñ' ~ eñ chani
Aus einer Strange einen Wollknäuelwinden

Buffet büfe m

Abrahmkelle sgrommera f

Heidelbeere uzuñ m

Cligr ~s
Heidelbeeren pflücken

Vogelbeeren pommachora f pl Thematik
Pleds nogvs digl settembar 2016
quer par travierz

As mettar ~
Sich quer stellen

Par crogsch a ~
Kreuz un quer

Details
ja, so ist es par uorden

"I òdo eñ mantoñ negv." "Par uorden."
"Es ist viel Schnee gefallen." "Ja, so ist es."

Stahl atschel m

Rundfeile atschel m

Trer se igl curti cugl ~
DasMesser mit der Rundfeile schleifen

Katze giat m

Igl ~ miaula/miaua
Die Katze miaut

Hund chañ m

Igl ~ redla/ierla
Der Hund bellt

Reh chavriocl m

Details
Thematik
Motte, Schabe chamola f

Gämse, Gams chamuetsch m Details
Thematik
Steinbock capricorn m

Details
Thematik
tüchtig, geschickt capabel,-bla

"Bänne" benna f

Eña ~ scocsa
Eine nicht beschlagene "Bänne"

Details
garen, kochen cuégr

~ igls ogvs
Die Eier kochen

Konjugation
Teller plat m

Egr pagls ~s
Die Teller holen

gewöhnen diser

~ igls umfants da garder allo
Die Kinder dran gewöhnen aufzupassen

Details
Konjugation
mir mi

Kel bastoñ è ~
Dieser Stock gehört mir

Details
einnehmen (Garten) pglier eñt

~ iert
Den Garten einnehmen

Pferd chavagl m

Igl ~ sfreña
Das Pferd wiehert

fein feñ,-a

Stierkalb pusch m

La vacha fo eñ ~
Die Kuh kalbert

Thematik
leer gepflückt scliz, scliża Details
Huflattich tussilago m

Details
Thematik
Axt sgigr f

Details
Schnarz sgreñ m

Der eñ ~
schnarzen

Pleds nogvs digl avuost 2016
Stolz baja f

El è eña ~vegda
Er ist ein eingebildeterWichtigtuer

stumpf, abgestumpft muet,-ta

Igl risplei è muet
Der Bleistift ist stumpf

Auffahrt Ascensioñ f

selig barmegr,-a

Igl Żon Buol ~
Żon Buol selig
 

einschalten mettar eñt

~ la televisioñ
Den Fernseher einschalten

sich herumtreiben égr par las lauas

Details
(be)merken badègr

Konjugation
vor dem Haus auf der Bank zusammensitzen ster a plaz

~ la segra
Am Abend vor dem Haus auf der Bank zusammensitzen

Brautpaar sponsels m pl
hervorstehender Fels crippel m

Details
träge ausgestreckt liegen assar giaschanto,-eda

~ segl lez
Träge auf dem Bett ausgestreckt liegen

Ertrag richev m

Sorge pissier m

La mamma as fo ~s
Die Mutter ist besorgt

Espe, Zitterpappel trembel m

Thematik
Atem flo m

Assar or d' ~
Ausser Atem sein

Treppe s-chela f

Egr se par ~
Die Treppe hinaufsteigen

Egr żo par~
Die Treppe hinuntersteigen

wie cu

~ vogl?
Wie geht es?

Details
herzlich cordiel,-a
zurücknehmen pglier anavos

Fall cas m

An tot ~
Auf jeden Fall

Virus virus m
ziemlich lange buñ zî

I digra ~
Es dauert ziemlich lange

Pfingsten Tschañkegsmas f pl

Zinn zeñ m

Eñ plat da ~
Ein Zinnteller

unsympathischer Mensch melvugli m


Details
Ostern Pasca f

La gliogr da ~
Der Osterhase

Fastenzeit curegsma f

dazwischen hinauf tranter se
spötteln fer schunt

~ digl chantunegs
Über den Nachbarn spötteln

Details
Wassergeräusch im Dachkännel i vo la stella


Details
Neujahr Bumañ m
Weihnachten Nadel m

Igl bos-chiñ da ~
Der Weihnachtsbaum

Teufel diavel m

Assar eñ buñ ~
Ein anständiger, guter Kerl sein

Assar eñ por ~
Ein armer Kerl sein

Wetterlage zwischen regnen und schneien der masdo



mühelos, gut, gutartig chuntsch

Fer la lavogr beñ ~
Die Arbeit mühelos verrichten

Ke po ~ assar pussebel
Dies kann gut möglich sein

~ scu eñ tschot
Gutartig wie ein Lamm

Tanz tregs-cha f

Fer eña ~ cugl Riet
Einmal mit Riet tanzen

auf den Fussspitzen an piclas

Ster ~

Auf den Fussspitzen stehen
nutzen trer a nez
eins

Konkurs gehen égr cugls pegs a munt
Adler egla f Thematik
Rücken diess m

Adavègr mêl igl ~
Rückenschmerzen haben

Thematik
frieren dschler Konjugation
während dirant Details
schwatzen der dla bocca
Fasnachtsküchlein paclaña f

Details
Schnauze, Maul gnef m

Der żo pagl ~
Verprügeln

vierjähriges, weibliches Rind cadrema f



Thematik
Pleds nogvs digl lügl 2016
Apfel mecl m Details
Seele orma f
Quark, Käsequark caglieda f
Qualität calited f
Da buña ~
Von guter Qualität

Żégr tot las ~s
Gehörig seine Meinung sagen

finden gnégr notierz Details
Unterleibchen ganella f
Halde, Hang spuenda f Details
Lehne spuenda f
Geländer spuenda f
Nachruf necrolog m
Ansammlung von Maiensässen tarziel m


Details
Küche (Maiensäss, Alphütte) tiża f


Details
Schwalbe randuliña f Thematik
Kugel cogla f
Amsel merl m Thematik
Messing mesch
Schimmelpilz miffa f

Gnégr da ~
Schimmlig werden

Geräusch rumogr f
Käslaib chischiela Details
Käse chischiel m Details
Lab kegl m
Portemonnaie, Beutel buorza f
La ~ pagls raps
Geldbeutel

La ~ pagl tabac
Tabakbeutel

Details
gute Besserung buñ amegldrameñt Details
morgen damañ
~ vans a chatscha
Morgen gehen wir auf die Jagd

Oz an ~
Heute morgen

Morgen früh
~ marvegl

gratulieren gratuler Konjugation
danke grazcha
~ fiz!
Vielen Dank!

Details
Stein crap m
Schildbrot mecha f
Biestmilch cuelz m
Egr cun ~
Biestmilch verteilen

Hagebutte frosla f
Tê da ~s
Hagebuttentee

Estrich somachesa f
Wand paregd f
Himbeere omgia f
Erdbeere fraja f
~ da god
Walderdbeere

Dickschädel chobotsch m
Zimmer chombra f
La ~ da durmégr
Das Schlafzimmer

Fer las ~s
Die Schlafzimmer in Ordnung bringen

Betrug, Schwindel ambruegl m
Zugtier amnadegra f
Weide (Baum) salsch m Thematik
Herbst uton m
D' ~
Im Herbst

Details
Wanderweg, Pfad truoz m
~ da sulvascheña
Wildwechsel

Haselnussstrauch nitscholer m Thematik
etliche varsacants, varsacantas
Birke vduegn m Thematik
Tulpe tulipana f
Rose rosa f Thematik
Blätter des Löwenzahns cicorgia f

Gewöhnlicher Löwenzahn flugr tschuj f

Details
Thematik
Edelweiss alvetern m Thematik
Männertreu, Schwarzes Kohlröschen flugr tschiculatta f



Thematik
Feuerlilie flugr Latsch f Thematik
Schlüsselblume cleviña da tschiel f Thematik
Kochscher Enzian putsch m Thematik
Hausschuh putsch m
Lichtnelke flugr cot f Thematik
geifern sbaver Details
Konjugation
Speisekammer chamineda f
gehen chaminer
~ da Brauegn se Latsch
Von Bergün nach Latsch laufen

Konjugation
Ohrfeige schleppa f Details
verschieben, verstellen schluer


Konjugation
Kufe schlusegl m
nagen rusgiglier



Konjugation
schmelzen, tauen sdrigler


Details
Konjugation
schlecht sehen tschignatter Konjugation
denken ampisser (s') Konjugation
richten luer
~ la chanel
Den Dachkännel richten

Konjugation
(ab)kürzen, verkürzen scurznégr


Konjugation
treiben chatscher
~ las vachas or d'uegl
Die Kühe aus dem Stall treiben

~ igls tschervs
Die Hirsche treiben

Details
Konjugation
Pleds nogvs digl gün 2016
Tür (im Hausinnern) esch m
Siara ve igl ~ dla chadafia
Schliesse die Küchentüre

Details
hin(über)reichen tendschar
~ (ve) igl pañ
Das Brot hin(über)reichen
Konjugation
zusammenschlagen sfartaglier
~ ansembel eña baracca falombra
Eine brüchige Baracke zusammenschlagen

Konjugation
für jemanden einstehen pglier (s)pregsa
~ pagl Urs
Für Urs einstehen

der/die Mittlere igl manżañ, la manżaña

Igl manżañ da tregs umfants
Das mittlere von drei Kindern

Lamanżaña da tschench feglias
Die mittlere von fünf Töchtern

Details
England Ingialtiara f
Emigrer an ~
Nach England auswandern
von innen nach aussen gestülpt sotsogr
Adavègr eñt ~ igl pullover
Inneren Teil des Pullovers
nach aussen gestülpt tragen
Details
seitenverkehrt davant davos
Trer eñt la maglia ~
Das Leibchen verkehrt anziehen (Etikette vorne)
Details
Legföhre zonder m

Details
Thematik
Tier bieschz m Details
murren, brummen, nörgeln gnugner
Kel ò adeña ansache da ~
Der hat immer etwas zu murren

Details
Konjugation
übrig an avanz
Kels raps en ~
Dieses Geld bleibt übrig

Strapaze strapatsch m
(be)merken anacordschar (s') Konjugation
einschlafen andurmanzer


Details
Konjugation
Bär uorz m
Adavègr fom scu eñ ~
Einen Bärenhunger haben

Details
Arvennüsschen nuschella pl coll
Stein-oder Holzkonstruktion palantschota f


Details
Schritt halten teñar pass
gar nichts gnan fezza
Felsen cripla pl coll
Dieb,-in leder,-dra m, f
Gehobelter Holzspan zepla f
Fer ~s par fer fia an peña
Späne machen um anzufeuern

Details
allerlei da totta(s) sorts
Els an użi ~
Sie haben einige, eher schwierige Momente durchlebt

Darm bigl m
~ nar
Blinddarm
Details
Thematik
gönnen cuégr
Ev d'è pudi ~ ch'el ò gadugno
Ich habe ihm den Sieg gegönnt
Konjugation
Trauerkleider tragen bargher

Details
Konjugation
ovales Fass baregl m Details
versprechen, zusagen ampromettar
~ eñ regal
Ein Geschenk versprechen

Konjugation
schleudern, werfen schlavazzer
~ igls chalzers eñt an eñ chantoñ
Die Schuhe in eine Ecke schleudern

Konjugation
(ge)brauchen druer
~ stoffa
Stoff gebrauchen

Details
Konjugation
Pleds nogvs digl mez 2016
Gebse muetta f
~ da leñ u da metal pagl laz
Holz-oder Metallgebsen für die Milch

Details
erster Stock (Engadiner Haus) żugra f
Sen ~
Auf dem ersten Stock

Details
nackt nigt, nigda
Igl mat è nigt never
Der Knabe ist splitternackt

La matta è nigda nevra
Das Mädchen ist splitternackt

La donna stat pe nigt eñt la negv
Die Frau steht barfuss im Schnee

Details
"tumma Siach" "tummi Chua" crippel, cripla m, f

Details
Grieben graflañas pl coll Details
zu tun haben dachefer
Ke ò ~ ansache culla sveltezza
Dies hat etwas mit der Geschwindigkeit zu tun

Adeña adavègr ~ ansache
Immer etwas zu tun haben

Vorrichtung für Seilverankerung cavaletta f


Details
unverständig, dumm ignorant,-a
Leute gliogd pl coll
Fo da ~!
Benimm dich!

Details
(Käse)kessel pariel Details
grosszügig generugs,-a
überholen passer ve
~ igl auto blov
Das blaue Auto überholen

Details
dick auftragen pglier la bocha pleña
Glocke s-chella f Details
Mairübe reva f
Ohrzeichen givigliel m Details
Zunge gliangia f
Eña ~ chi fora a taglia
Eine spitze Zunge

Teñar or la ~ li chantunegs
Dem Nachbarn die Zunge hinausstrecken

Es pers la ~ ?
Warum sagst du nichts ?

Details
Thematik
verlegt patto
Adavègr ~ igl cuedesch
Das Buch verlegt haben

Behälter zum Tränken der Kälber gialegdra f

Details
glutrot cuetschenfia m
Igl fier da chavagl ~
Das glutrote Hufeisen

Entzündung inflammazioñ f
dafür parzieva
~ surveñi amper mummas
Dafür bekomme ich ein paar Bonbons

(etwas genanntes) holen égr parzieva

sich trennen égr daper
Schritt pass m
Teñar ~ cugl bap
Mit dem Vater Schritt halten

weisser Germer malom m Thematik
Zug treno m
Lascher passer igl ~
Den Zug verpassen

Werktag luarde m
Trer eñt da ~
Werktagskleidung anziehen

Trer eñt da dumengia(s)
Sonntagskleidung anziehen

misslungen melgratiżo,-eda
Rinne crenna f
Geissbohne chacgliaña f Details
(Zug)Winde tuorn m Details
Ende feñ f
La ~ digl festival
Das Ende des Festivals

kurz cuort,-a
Cuort viedi
Kurze Reise

Da cuort
Unlängst

Gnégr a la cuorta
Zu kurz kommen

Schwiegersohn dschender m Thematik
lernen amprendar Konjugation
Lust, "Gluscht" cuegda f
Adavègr ~ da tschiculatta
Lust auf Schockolade haben

Masern viruos-chel m
Il ~ fallo
Röteln

Klumpen burluñ m
Hosenschlitz burzeñ m
Siara igl ~ !
Schliesse den Hosenschlitz!

Schrecken añguescha f
Bi ~s ò'l kinto
Den Schrecken in den Gliedern hat er erzählt

Details
violett violet, violetta
Wildblackte schilenta f
~ d'chora
Huflattich

Details
Thematik
scheinen, aussehen parègr


Details
Konjugation
mit der Arbeit nicht vom Fleck kommen bech gnégr or d'eñ faz


Milchprodukte der Alp giudeja f
Parzégr la ~
Die Milchprodukte der Alp teilen
Pleds nogvs digl avregl 2016
entscheiden decidar Konjugation
Dezember december m
Thematik
sehr stark regnen daracher impers

Details
Konjugation
Innereien, Eingeweide dadeñz m
Igl ~ digl tschuj
Die Innereien des Schweins
umher, in der Nähe d'antuorn
Egr parke ~
Umher laufen

Esch ~ kista segra?
Bist du heute abend "in der Gegend" ?

Decke cuverta f
beraten cusglier Konjugation
Berater,-in cusglier,-a m, f
Rat, Rätin cusglier,-a m, f
Cusglier federel
Bundesrat

Cusgliera federela
Bundesrätin
Cousin,-e cusdreñ,-a


Details
Thematik
Koch, Köchin cuschinunz,-a m, f Thematik
Einfriedung neben dem Haus curzeñ m


Leber curaglia f Thematik
sich lohnen cunvgnégr


Details
Konjugation
Kamerad,-in cumpuegn,-a m, f
eigentlich cuess
I vo ~ beñet
Es geht (mir) eigentlich recht gut
Chur Cuegra
Davent da Brauegn żo ~
Von Bergün nach Chur (hinunter)

Thematik
Gehstock crutsch m
Haken croch m Details
glauben crègr Konjugation
Streithahn cotikel m
Herz cor m Thematik
Ellbogen combel m

Details
Thematik
Toilette, WC comat m
Egr segl ~
Auf die Toilette gehen
Wetzstein cogt f
Segl bî, la ~ agl cuzer
Auf dem Bild der Wetzstein und der Kumpf

Details
klitschnass, "pflutschnass" clitsch creñ


Details
Zaunlücke clamignuñ m Details
Unterhose(n) chotschas sot f pl
Hose(n) chotschas f pl
Ziege chora f
La ~ sbegla
Die Ziege meckert
Details
Thematik
Bein chomma f Thematik
Alpmeister cho d'alp m Details
Haar chavel m
Taglier igls ~s
Die Haare schneiden

Details
Thematik
Kopf cho m
Eñ ~ blot
Ein kahlgeschorener Kopf


Thematik
knapp an Essen, Geld chiz, chizza
Assar ~
Knapp bei Kasse sein

Sorge chigra f
Adavègr ~ dad ansache preciugs
Wertvollem Sorge tragen

Der ~
Sorge tragen

Teñar ~
Sorge tragen

Cazis Chazas
Thematik
Ende einer Schnur,... chavazzeñ m
~ dad eñ chani
Ende eines Knäuels
Kanzlist,-in chanzlist,-a m, f Thematik
Hemd chamigscha f
singen chanter Konjugation
Kerzenständer chandalier m
Blitz chamez m
Se Sagliaz ò'l do eñt igl ~
In Sagliaz hat der Blitz eingeschlagen

Schuh chalzer m
Schuhlöffel chalzadogr m
etwa cerca
Genick canizza f
Tschiffar ansachi par la ~
Jemanden am Genick packen
vierjähriges, männliches Rind cadrem m


Thematik
Schlamm buzla f
kleiner Knirps buzeffel m
Bauch butrikel m
getränkt bugno
Kella plievgia ò ~ igls pros
Dieser Regen hat die Wiesen getränkt

~ igl iert
Den Garten gegossen

Urgrossmutter bsatta f Thematik
Urgrossvater bsat m Thematik
Brust, Busen bruost m


Details
Thematik
Glut brine m
Nebel breñta f
~ strogsch tiara
Sehr dichter Nebel
Schwiegertochter bregt f Thematik
brav brav,-a
Fer da ~
Brav sein
Beule (im Blech) bocla f
"Schnurri" bocca largia f
nass bletsch,-a

Muesch a bletsch
Feucht und nass

Details
Abhang blegs f ; f pl
Bever Biever
Da Brauegn eñt a ~
Von Bergün nach Bever (hinein)
Thematik
Kuss bicca f
Der eña ~
Einen Kuss geben

sehr beschäftigt bi fatschendas
Assar ~
Sehr beschäftigt sein

nur bi Details
schön (Wetter, Ereignis)

Ier egl sto ~

Gestern ist es schön gewesen

Details
Bild m Details
recht gut beñchuntsch
River da fer ~ eña lavogr
Eine Arbeit recht gut bewältigen können
nun gut beñ
Mo ~, schi vo an mañ da Di!
Nun gut, dann geh halt!
entstanden batti
~ eñ truoz cun passer regulermeñz
Durch regelmässiges Durchlaufen ist ein Wanderweg entstanden

schlagen battar
~ las 10
10 Uhr schlagen
Details
Konjugation
schmieden battar
~ igl fier
Das Eisen schmieden
Konjugation
dengeln battar
~ la fotsch
Die Sense dengeln
Konjugation
betteln batliżer Konjugation
Cousin,-e 3. Grades basdreñ,-a m, f


Details
Thematik
Bergünerin (Einwohnerin) Bargunseñra f


Details
Bergüner (Einwohner) Bargunseñer m


Details
Bergüner-Romanisch bargunseñer m
Details
Bart barba f
Fer la ~
Rasieren

Thematik
Vater bap m
Thematik
Fahnenträger bandirel m
Fahne bandiera f
August avuost m Thematik
April avregl m
Igl ŻonŻanettCloetta è naschi igls 29 ~ digl 1874
ŻonŻanettCloetta ist am 29. April 1874 geboren.

Thematik
Hochwasser avazuñ m
I ò do ~s dapartot
Es hat überall Hochwasser gegeben
auf sein assar se
El pera dad ~
Er ist anscheinend aufgestanden

ein Schmierfink, Pfuscher sein assar eñ trogl


Brocken baccoñ m
bereuen assar ariglo,-eda
Igl Valanteñ è ariglo d'adavègr manchanto la festa
Valentin bereut es, das Fest verpasst zu haben

La Mareja è arigleda d'adavègr cumpro la chesa
Maria bereut es, das Haus gekauft zu haben
gut gehen assar an gamba Details
Schiers Aschera
Da Brauegn ve ~
Von Bergün nach Schiers (hinüber)
Thematik
Ring ani m
Degt dl'~
Ringfinger
Details
Mass amsegra f
heimlich, im Geheimen adascogs


richtig anandrez
Fer or ~ igl keñt
Richtig ausrechnen

(auf den Füssen) stehen an pegs
Eñ duos tregs, la vacha stat ~
Eins zwei drei, die Kuh steht
messen amsirer

Details
Konjugation
Alphabet alfabet m
Alpgenosse, Alpgenossin alpchant,-a m


Ekel haben adavègr bas-chezi
~ da pesch grass
Ekel haben vor fettem Fisch

ein paar amper
Cumprer ~ chastuegnas
Ein paar Kastanien kaufen

Verlegenheit ambarraz m
Assar an ~
In Verlegenheit sein

Alvaneu Alvagne
Egr or ad/an ~
Nach Alvaneu (hinaus) gehen/fahren

Egr or igl Buegn
Nach Alvaneu Bad gehen/fahren

Thematik
zu tun haben adavègr da fer
~ la pial pleña
Viel zu tun haben

zu Gute haben adavègr da buñ
~ tschient francs
100 Franken zu Gute haben
haben adavègr Konjugation
rechtzeitig ad ogra
Traggestell fürs Heu zomba f
"Gesicht" vzegda f Details
Laus pluogl m Details
sitzen tschanter


Details
Konjugation
genügen tendschar
~ feñ damañ (laz)
Bis morgen reichen (Milch)


Konjugation
färben tendschar
~ laña
Wolle färben

~ igls chavels
Haare färben
Konjugation
strapazieren strapatscher Konjugation
sticken rechamer
~ eñ plimatsch
Ein Kissen besticken
Konjugation
versteigern, ersteigern anchanter
~ eña chesa
Ein Haus versteigern
Konjugation
begeistern anchanter Konjugation
nähen cogsar
~ eña chamigscha
Ein Hemd nähen
Konjugation
stehlen añguler
~ eñ mecl
Einen Apfel stehlen

Konjugation
Patenkind figliol,-a m, f
Heuboden, Estrich (in der Scheune) charpenna f


Hausgang, Flur pierti m
endgültig par da buñ
La successioñ è regleda ~
Die Nachfolge ist endgültig geregelt

verlebt passanto
Adavègr ~ eñ grev teñp
Eine schwierige Zeit verlebt haben

flicken, reparieren cumader Konjugation
meinen maniżer
~ beñ
Gut meinen

Konjugation
verscheuchen scurranter
~ igls utschis
Die Vögel verscheuchen

Konjugation
stützen pużer
~ igls skis cunter igl migr
Die Skier gegen die Mauer stützen

Konjugation
beginnen cumanzer Konjugation
stecken, stechen ficher
~ eñt eña guoglia
Eine Nadel einstecken

Konjugation
füttern pavler
~ igls tschujs
Die Schweine füttern
Konjugation
auswandern emigrer Konjugation
verstecken zupper

Żuer a ~
Versteck spielen

Konjugation
Pächter,-in fittadeñ,-a m, f
Pacht fitteda f
Dachdecker,-in cogvratez m, f Thematik
Platz haben adavègr larg
~ beñ chuntsch
Genügend Platz finden

Schönheit bellezza f
Eña ~że
Ein wunderschöner Tag

Kaminfeger spazzachameñ m, f

Details
Thematik
unten, unterhalb sotvart
"Pückeli" brischi m Thematik
"Schnuderbueb", "Schnudermeitli" mutschignugs,-a m, f
Ball balla f Details
Gemeinderat magistrat m
Kista sègra egl ~
Heute abend tagt der Gemeinderat

Mondschein clerglieña m
Chaminer da ~ vers igls ots
Bei Mondschein in Richtung Berge gehen

Fremde ester, estra m,f
fremd ester, estra
Fer dad ester
Fremden

Ke è ester par mè
Das ist mir fremd

verbleicht, verwelkt schmari,-egda
Leñ schmari
Durch die Sonne verbleichtes Holz

Eñ viszi schmari
Ein abgeschossenes Kleid

Eña flugr schmaregda
Eine verwelkte Blume

unwohl pisla f
Adavègr la ~
Sich unwohl fühlen

Details
Grashalm fastej m
Eñ prô bi ~ (sg.)
Eine Wiese mit Grashalmen bedeckt

Details
Suste suosta f Details
Majoran mażaroñ m
Nachgeburt bei Tieren natez m

Schnitz schnez m
unter einem Vor(dach) a suost

Egr ~

Unter ein Vor(dach) gehen

Details
steil ert,-a
Igl Chant da Farrer è ert
Der Chant da Farrer ist steil

La spuenda è erta
Der Hang ist steil

Details
schnell rennen égr riz Details
kleiner künstlicher Wassergraben duegt m

Chaver eñ ~
Einen kleinen künstlichen Wassergraben ausheben

Details
Unsaubere Geschäfte fuschcarejas f pl
Fer ~ cun raps
Unsaubere Geldgeschäfte machen


Jungmannschaft żuanterna f Details
Pleds nogvs digl marz 2016
Buch cuedesch m
melken mundschar
~ las vachas
Die Kühe melken

Details
Konjugation
Sommer sted f
Da ~
Im Sommer
Schublade chaschot m
Igl ~ megsa
Die Tischschublade
Details
Enzian gianżaña f
Rigsch ~
Enzianwurzel

Thematik
Föhre tev m Thematik
Birnbaum pegrer m Thematik
Apfelbaum megler m Thematik
Erle uegn m Thematik
Tanne peñ m Thematik
Gurt tscheñta f
Schaf, Au nuorza f
La ~ sbegla
Das Schaf blökt

Eñ trop ~s
Eine Schafherde
Details
wachsen creschar

Details
Konjugation
Plackten lavazeña pl coll
La ~ è pevel da tschujs
Die Plackten sind Schweinefutter
geben der Konjugation
(er)mahnen, verwarnen admunégr (-escha)


Konjugation
Leinwand tegla f
schlimmer mender,-dra
Ke è mender
Das ist schlimmer

La mendra soluzioñ
Die schlimmste Lösung

sauer êsch,-a Details
gierig añguorg, añguorgia
rot cuetschen, cuetschna
Verkäufer,-in vendeder, vendedra m, f
Thematik
Nadel guoglia f
Fussgelenk revel m Thematik
Falltüre burel m Details
Pleds nogvs digl favrer 2016
In den Wald gehen (Waldarbeiter) égr a god


Speckseite pizzareña f
paar pera
Eñ ~ stemfs
Ein Paar Socken

Du ~ luengias
Zwei paar Würste

Tre ~ chotschas
Drei Paar Hosen
Details
Komplimente machen, sich nötigen lassen fer sarimonas
Bech fer ~ , pir peglia!
Mache keine Komplimente, bediene dich!
Riese gigant m
kaminförmige Öffnung fimera f


Details
ungemäht vduos-chel
Pro d’~
Bergwiese, di man nur alle zwei Jahre mäht
auslosen trer la bes-cha
Reisigbündel fascheña f
zurecht kommen gnégr a fregda
~ culla lavogr
Mit der Arbeit zurecht kommen
schmeicheln fer las bialiñas Details
mühsam stantugs,-a
Braten rost m
wirklich, wahr vegr,-a
Eñ vegr pogr
Ein wirklicher Bauer

Eña vegra artista
Eine wirkliche Künstlerin
Hühnerstange maschoñ m
Las giglieñas van a ~
Die Hühner gehen auf die Stange

auf die Seite legen mettar davent
abtun mettar davent
~ igl cot
Den Hahn abtun
"Nuggi" tschitsch m
Blumenstock tschich m
schelten żégr trigd
~ li mat
Den Knaben schelten
jetzt aber uschascheja
A ~, eñ nogv marogs...?
Jetzt aber, ein neuer Freund...?

Details
so uschascheja
~ , oss egl buñ
So, jetzt ist es gut
Details
Draht finzanchel m
Verwicklung giarietla f
Eña ~ eñt igl finzanchel
Eine Verwicklung im Draht

Eña ~ eñt la soua
Eine Verwicklung im Seil
eiserne Stockspitze giamfuñ m
Igl ~ digl crutsch
Die Eisenstockspitze des Rundhaken-Spazierstocks
zuäusserst orademake
Hahn cot m
grün verd,-a
ziemlich veri
~ stantugs
Ziemlich mühsam
spötteln fer or

~ igl chantunegs
Über den Nachbarn spötteln

lenken, steuern manidscher
~ igl auto
Das Auto lenken
Konjugation
zählen andumbrer
~ las nuorzas
Die Schafe zählen

~ sen diesch
Bis 10 zählen

Konjugation
drücken, quetschen sputer Konjugation
Wetter ora f
I è bial' ~
Es ist schönes Wetter

Oz egl trigd' ~
Heute ist schlechtes Wetter
Abschrankung im Heustall chassa f


Details
Floh pelasch m
Architekt,-in architect,-a m, f Thematik
Backblech lastra f
mal geda f
La prema ~
Das erste mal

Duos gedas l'on
Zweimal jährlich


Details
Gesöff sbicha f
Niesen starnegd m
Bech valègr eñ ~
Nichts Wert sein

Wort pled m
Passer ~ cugl chantunegs
Mit dem Nachbarn etwas besprechen

Ruf clom m
Der eñ ~ li bap
Den Vater rufen
Lungenentzündung puenza f
Ferse des Strumpfes chapetschet m
Pleds nogvs digl schner 2016
Waldhacke, Spitzhacke zappiñ m

Kasten s-chaffa f
Rad roda f
Plañ Purcher Plañ Purcher m
Igl keñt d'alp digl ~
Die Alp(ab)rechnung des "Plañ Purcher"
Details
der Beste igl meglier
~ skiunz
Der beste Skifahrer

Fer ~ londror
Das Beste daraus machen
Kitzel ghiclas f pl
Fer ~ li Jogscha
Jogscha kitzeln

Adavègr ~
Kitzlig sein

Heimweh haben lascher ancrescher
~ digls ses genituors
Heimweh haben nach seinen Eltern

~ dl'acla da Tuors
Heimweh haben nach dem Tuorser Maiensäss
spielen żuer
~ a toch
"Fangis" spielen

~ a ballape
Fussball spielen

Konjugation
hantieren, herumwühlen tschaffutrer


Konjugation
Unrecht tiert m
Adavègr ~
Unrecht haben

Fer ~
Unrecht begehen
abliegen tiarer
~ segl canape
Auf dem Sofa abliegen

La bieschza vo a ~ segls pros
Die Tiere gehen auf die Wiesen um abzuliegen

Konjugation
Termometer termometer m
Sonne erscheint ein zweites Mal suraschial m
Oz egl ~
Heute erscheint die Sonne ein zweites Mal

Details
kriechen struzcher
Igl Mattia cumeñza a ~
Mattia beginnt zu kriechen

Konjugation
Spass, Jux stinkel m
Fer ~s
Schabernack treiben

Feldstecher spiouel m Details
Spiegel spiouel m
Garder eñt pagl ~
In den Spiegel schauen
kräueln sgiazzer
~ igls ardeffels
Die Kartoffeln kräueln
Konjugation
verschwenden sgazzer
~ cugl manger
Mit dem Essen verschwenderisch sein

Konjugation
einsinken sfundrer
~ eñt la negv
In den Schnee einsinken

Konjugation
ganz zuoberst sesomake
La fuorcha è ~
Die Heugabel ist ganz zuoberst
im Haus ganz nach oben sesomachesa

Details
auf jeden Fall señz'oter
Talg, Rindsfett segv m Details
Schuss schoz m
Der eñ ~ segl gol
Auf das Tor schiessen

Igl ~ ò cuppo igl bieschz
Der Schuss hat das Tier getötet
Knie schnuogl m


Details
Thematik
quälen, schinden schintrażer
~ eñ bieschz
Ein Tier quälen

Konjugation
abbrechen sbuer
~ eña chesa
Ein Haus abbrechen
Konjugation
riechen savurer
~ la puelvra
Lunte riechen
Konjugation
kaputt machen, brechen rompar
~ chomma
Das Bein brechen
Konjugation
Wurzel rigsch f
~ gianżaña
Enzianwurzel
Details
Karotte riebla f
tragen purter Konjugation
nur pir
~ vè (eñt)!
Komm nur herein!

~ praua!
Versuche es nur!

Details
erst pir
River ~ l'eña
Erst um ein Uhr ankommen

Alogra ~ anandrez
Dann erst recht
leiden pintégr (- escha)
~ digl fregd igl anviern
Im Winter unter der Kälte leiden

Konjugation
Stiefvater padraster m Thematik
Olive oliva f
Ieli d' ~s
Olivenöl
Details
November november m Thematik
jeder zweite Tag minch'oter że
den Tisch decken mettar megsa
Vè a ~ !
Komm und decke den Tisch!

Details
gefährlich melagardo Details
Bauchschmerzen mêl igl veñter m
Ungeziefer magliadegra f
La bieschza è turmanteda da ~
Das Vieh ist von Ungeziefer geplagt
Wolle laña f
~ da chesa
Selbst hergestellte Schafwolle

Details
sich beklagen lamanter (as) refl Konjugation
erzählen kinter
~ eñ'istorgia
Eine Geschichte erzählen
Konjugation
immigrieren immigrer Konjugation
zurecht kommen gnégr a briech
Bech ~ culla lavogr
Mit der Arbeit nicht zurecht kommen
nicht zu kurz kommen gnégr a briech
Bech ~
Zu kurz kommen

Fluss des Oberhalbsteins Gelgia f


Thematik
Backofen fuornet m
fragen dumander
~ zieva scu chi vo
Nachfragen wie es geht
Konjugation
Tambour dschomber m
Battar igl ~
Trommeln
Details
öffnen darvégr


Details
Konjugation
plötzlich dandez
I è gni ~ da plauar
Plötzlich hat es geregnet
decken cuvrégr
~ igl tez
Das Dach decken
Konjugation
dumm chuch,-a
Bech fer schi chuch!
Tu doch nicht so dumm!

Ella è eña chucha chora!
Sie ist eine dumme Kuh!
Flasche buttiglia f
~ da veñ
Weinflasche

~ da popiñs
Schoppenflasche
Bad buegn m
L'abitazioñ ò duos ~s
Die Wohnung hat zwei Badezimmer

~ cuviert
Hallenbad
braten brasser Konjugation
fluchen blaschmer Konjugation
tatsächlich bech oter
"Igl Linus vo culla Mengia?" —" ~ !"
"Linus ist mit Mengia zusammen?"—"Tatsächlich?"

Schwätzer,-in batarlier,-a m, f
schwatzen batarler Konjugation
salzen ansaler
~ la chern
Das Fleisch einsalzen
Konjugation
nach... "hinaus" anor
Egr ~ (p.ex da Tesch ora Brauegn)
"Hinaus" gehen (z.B von Tisch nach Bergün)
Details
nichts añguet(ta)
Igl Pol nun ò s'anachiert d'~
Paul hat nichts bemerkt
nach... "hinein" aneñt
Egr ~ (p.ex da Brauegn eñt a Tuors)
"Hinein" gehen (z.B von Bergün nach Tuors)

Details
praktisch veranlagt erfinderisch andschignegvel,-vla


auf den Knien an schnuoglias
Lavurer ~ è dischagreabel
Auf den Knien arbeiten ist unangenehm
Pleds nogvs digl decembar 2015
gut anandrez
I è sto fiz ~
Es war wirklich gut
Prost! An sandet! Details
Frühstück culazchoñ f
Cura dattigl ~ ?
Wann gibt's Frühstück?
nüchtern manżer, manżra
Stomi manżer
Nüchterner Magen
zahm mans,-a
La bieschza è mansa
Das Vieh ist zahm
stark da riet
I ò plui ~
Es hat stark geregnet
bereit pront,-a
Igl Pol è pront
Pol ist bereit

La Zeña è pronta
Ursina ist bereit
Geschenk regal m
Der da ~
Schenken

Surgnégr da ~
Geschenkt bekommen
Pleds nogvs digl novembar 2015
selten rer,-a
Spähne s-chalezas f pl Details
Qual, "Krampf" murtuegri m Details
"Suttli" tschottel, tschotla m,f
froh sein assar led,-a
~ dad adavègr leber
Froh sein, frei zu haben
feucht muesch,-a

Muesch a bletsch
Feucht und nass

Laute eines leidenden Tieres fer trigd


Details
sehr laut schreien der giaps m pl Details
Nachessen tscheña f
Che lessas da ~ ?
Was möchtest du zum Nachtessen ?

La Sencha ~
Abendmahl
Sammet vale m
lange żî
Buñ ~ par turner a chesa
Ziemlich lange um Heim zu kehren
Deichsel timuñ m
Igl ~ digl charet
Die Deichsel des Leiterwagens
kleiner Brunnen/Trog begliet m


Bahnhof stazioñ f
Egr ve la ~
Vom Dorf zum Bahnhof (Bergün) laufen

Chaminer no dla ~
Vom Bahnhof (Bergün) Richtung Dorf laufen
verunglückt disgrazcho,-eda
Igl passant è disgrazcho a mort
Der Passant ist tödlich verunglückt
der/die Letzte davos,-a m,f
Igl ses pi grond adversari è gni saguend davos
Sein grösster Gegner ist Zweitletzter geworden

hinter davos
~ chesa
Hinter dem Haus
tot mort,-a
Der antuorn ad assar mort,-a
Umfallen und tod sein
selten rer
Ke è ~
Das ist selten

Da ~ memma tard
Selten zu spät
Stricknadel s-cheña f
Fer ~
Stricken

Eñ żia ~s
Ein Spiel Stricknadeln
Gelbsucht melmalneñt m
grosse Distanz tocada f
Ke è sto eña ~
Das war eine grosse Distanz
harscher, schneidender Wind segvel m
Eñ ~ chi vo tres pial ad ossa
Ein Wind der durch Haut und Knochen geht

Spule spola f
Lier igl lanziel da prô culla ~ a la soua
Die Heublache mit der Spule und dem Seil binden
Schockolade tschiculatta f
Eña stregvla ~
Eine Reihe Schockolade
Nussbaum nuscher m
Kelle palotta f
Tastsinn palp m
Gehör udegda f
grau grigsch,-a
weiss alv,-a
blau blov,-a
Beerdigung funarel m Details
Fensterladen balcoñ m
Baumwolle bambesch m
Strapaze strapaz m
im gleichen Zug an eña
Ke vo ~
Das geht im gleichen Zug

mehr als ausreichend diz ad auenda
Adavègr mangio ~
Mehr als ausreichend gegessen haben
Ernte racolta f
Schlüssel clev f
~ dla fotsch
Sensenschlüssel

ständig um etwas betteln batliżem m


Fliegengitter mus-chera f
La chern agl chischiel en eñt la ~
Das Fleisch und der Käse sind im Fliegengitter

Fliegenschwarm mus-chom m
Trog begl m
Igl ~ da tschujs
Der Schweinetrog

Blache blacha f
Waage stadegra f
Mettar sella ~
Auf die Waage legen

Wiese fuenz m
Oz vans segl ~
Heute gehen wir heuen, emden.
Feder penna f

La ~ digl corv
Die Feder des Raben

ein wenig, ein bisschen ampo
Fer ~ la geda
Ein wenig aufs Mal tun

Details
für kurze Zeit schlafen mettar żo
Egra ~
Sich für kurze Zeit aufs Ohr legen

Emd rasdegv m
Fer ~
Emden

Holzschopf cleña f
hell cler,-a
dunkel s-chigr,-a
doch tuteña
Fo ~ ke ch'el żi!
Tu doch, was er sagt!
Augenbraue survaschiala f Thematik
Runse valuñ m
Im Verlauf des Tages ve pagl że
Spinne filunza f
Hals cugliez m Thematik
Geflügel, Federvieh pulom pl coll
Ringbrot bratschadiala f
überhaupt nicht brichafaz
Igl chastio nun è ~ par ancliz
Der Bestrafte ist überhaupt nicht einverstanden
gerade żest
El è ~ turno
Er ist gerade zurückgekommen

Pleds nogvs digl octobar 2015
schwungvoll cun riet
Raschler cun ~
Schwungvoll rechen
Spinnrad s-chev m
Pleds nogvs digl avuost 2015
schummeln fer melredli
~ cun żuer a chertas
Beim Kartenspiel schummeln

Kuhfladen buatscha f
Behälter mit Masseinheit cartaña f

Missverständnis melancliża f
Kinder mattaneglia pl coll
Spielwürfel dajet m
halpatzig a miażas

Fer tot bi ~

Alles halpatzig machen

vergessen amblider Konjugation
Schwager kinô m Thematik
gerade wie es kommt bi scu chi veñ
ziemlich magari
Wallholz raseña f
Rechen rasti m
~ grond
Schlepprechen

Erika bruj pl coll
Klöppel battagl m
auf den Schultern sacadus
Lessas gnégr ~ ?
Soll ich dich auf den Schultern tragen?
Lüge manzeña f

Żégr ~s
Lügen

Zieger tschigroñ m
Joghurt jogurt m
Kaninchen kiñgli m
Kelle chaz m
~ furo
Löcherkelle

El è schon eñ ~ furo
Er ist sehr vergesslich

schmaler Durchgang zwischen zwei Häusern streglia f



süsse Mehlspeise strapatschuñ m
Striegel streglia f
Cugl braschoñ a la ~
Mit der Bürste und dem Striegel

Strunk trunch m
Boden, Scholle tarratsch m
Netz tegla f
~ da filunzas
Spinnennetz

Telefon telefoñ m
Pglierżo igl ~
Das Telefon abnehmen

Pendar se igl ~
Das Telefon auflegen

metallener Behälter pelter m
Strauch, Staude cheglia f
~ dad uzuñs
Heidelbeerstrauch

Stützbalken pizza f
Haarschuppen cres-chas f pl
Kühlschrank s-chaffa fregda f
(Fisch)schuppe s-chaglia f
Junge Henne pigliatta f
einen Dienst leisten sarvetsch m
Fer eñ ~ pagl tat
Dem Grossvater einen Dienst leisten
(Tür)schloss siaradegra f Details
Lampe lampa f
rau roch
Oz egl ~
Heute ist raues Wetter

heiser rôch,-a
Assar ~
Heiser sein

Spiel żia m
Eñ ~ da hockey
Ein Eishockeyspiel

Eñ ~ s-cheñas
Ein Spiel Stricknadeln

von jeder Sorte par sort
Tregs ~
Von jeder Sorte drei

Kummet cômat m
Pleds nogvs digl lügl 2015
Wäsche glischegva f
Oz fans ~
Heute ist Waschetag
trinken begvar Konjugation
Bleistift risplei m
Schüssel coppa f
~ da salata
Salatschüssel

~ da żoppa
Suppenschüssel

Tischtuch tuaglia f
~ da megsa
Tischtuch
Heft quadern m
~ da keñts
Rechnungsheft

Farbe calogr f
Wetzsteinfass cuzer m
Schraube scruv m
Pickel zappuñ m
Cun badegl a ~
Mit Schaufel und Pickel
Brett esa f
Etui etui m
~ digls igliers
Brillenetui
Geschirr vischiala pl coll
Holzherd platta da fia f
Teppich trapuñ m
Badewanne bugnera f
diesseits notvart
~ digl uelet
Diesseits des Bächleins
Details
Faust puegn m
Fer ~
Die Faust ballen

Fer igl ~ an giglioffa
Die Faust im Sack machen
Gras erva f
geschehe, was kommen mag chi detta che chi viglia

Quer/Tragbalken parpañ m
Pleds nogvs digl mez 2015
Batallion battaglioñ m
Schnittbrett planetta f
Sofa canape m Details
Stube stegva f
Vans eñt an ~
Gehen wir in die Stube
Latscher Latschiner m
Licht gligsch f
nicht der Schnellste plach m
Stall uegl m
Egr ven ~
In den Stall (hinüber) gehen
Details
Schuld debit m
Adavègr ~s
Schulden haben
Neuigkeiten nauas f pl
Adavègr buñas ~
Gute Neuigkeiten haben
halbieren par miez
Tglier ~ eñ toch pañ
Ein Stück Brot halbieren

Strange s-chevetta f
Eña ~ laña
Eine Strange Wolle

Lunge pulmuñ m
meinetwegen parve da mè
~ nu stegs égr
Meinetwegen müsst ihr nicht gehen
Nuss nugsch f
Mailand Milañ
Frankreich Frantscha f
Egr an ~
Nach Frankreich gehen
nicht so schnell (du) plañti
Vo ~ !
Geh/fahre nicht so schnell!
Details
Reissverschluss zip m
mit grossem Schrecken bi angueschas
~ è'l curri tla pulizeja
Mit grossem Schrecken ist er zur Polizei gerannt
zuunterst żodemake
Igl rasti è ~
Der Rechen ist zuunterst
Vorhang gardina f
gleich medem
Reif dschogta f
zum Leichenmahl gehen égr a palorma
Veñs er ~ ?
Kommst du auch zum Leichenmahl?
Herzklppfen battacor m
Adavègr ~
Herzklopfen haben
Knirps marcuz m
Schwamm spungia f
von Anfang an da prem anno
Savi ~
Von Anfang an gewusst
Radiergummi gomma f
soviel ich weiss da ke ch'ev sè
eine eña
~ vacha
Eine Kuh
leise da bass
Discuerra pi ~!
Sprich leiser!

Fo pi ~ igl radio!
Stelle das Radio leiser!
laut dad ot
Discuerra pi ~!
Sprich lauter!

Fo pi ~ igl radio!
Stelle das Radio lauter!
Pleds nogvs digl avregl 2015
nächstes Jahr venotron
~ eschans ancha pi ferms
Nächstes Jahr sind wir noch stärker

Plañ Purcher Plañ Purcher m
Igl ~ è eñ cleraglpoch tochsot igl Chavagliet
Der "Plañ Purcher" ist eine Waldlichtung unweit, unterhalb des Chavagliet

mieten pglier a fet
~ eña abitazioñ
Eine Wohnung mieten
der igl
~ treno
Der Zug

Details
(aus)spülen ardschanter
Igl prem laver igls deñts alogra ~ la bocha
Zuerst die Zähne putzen, dann den Mund ausspülen
Konjugation
tanzen sulter


Details
Konjugation
Pleds nogvs digl marz 2015
ein
~ treno
Ein Zug
Ziegenbock boch chora m Thematik
irgendwann anzacugras
~ passi tar tè
Irgendwann komme ich bei dir vorbei
(ent)leihen ampraster
~ igl velo li Giovanni
Giovanni das Fahrrad leihen

~ igl cuedasch digl Marco
Das Buch von Marco entleihen
Konjugation
verstehen añcligr Konjugation
Zaun segv f
Fer ~
Einzäunen
Fluss, Strom flem m
Waagscheit balantschiñ m
näher dasperas
Vè pi ~ !
Komm näher!
weit weg dagliuntsch
~ davent
Weit weg
Ferse chalchuegn m Thematik
irgendwie ansacu
~żaroglschon
Irgendwie wird es schon gehen
Mutter mamma f Thematik
Raupe plugsa f
Sternzeichen anseña f
begegnet antupo
La Mareja ò ~ la Giorgia
Maria ist Giorgia begegnet

Pleds nogvs digl schner 2015
Lamm tschot m Thematik
Pleds nogvs digl settembar 2014
Dienstag marde m Thematik
Zehen degtuliñs digl pe m pl Thematik
Schmitten Farrera
Egr da Brauegn ora ~
Von Bergün nach Schmitten gehen/fahren
Thematik
erraten anżaviner Konjugation
weinen sbrizégr Konjugation
rühren truscher
~ la pasta
Den Teig rühren
Konjugation
mahlen muler

Details
Konjugation
stottern balbiżer Konjugation
brennen ardar
~ la leña
Das Holz verbrennen

Vo at fer ~ !
Scher dich zum Teufel!

Konjugation
Pleds nogvs digl avuost 2014
Scheide vagina f Thematik
Jährling (männlich) sterl m Thematik
Magen stomi m
Adavègr mêl igl ~
Magenschmerzen haben

Thematik
Wild sulvascheña pl coll
sich davonmachen taglier la corda
Tante tanta f


Details
Thematik
Dachs tass m Thematik
Grossvater tat m Thematik
der erste bleibende Schnee sareda f
La ~ è gnegda an october
Der erste bleibende Schnee ist im Oktober gefallen
Kuhkalb puscha f
Thematik
Landwirt,-in pogr,-a m, f
Fer igl/la ~
Landwirtschaft betreiben

Fer da ~
Landwirtschaft betreiben

Thematik
Bäuerin, Frau des Bauern pogra f


Berg muntuegna f
Wange, Backe misiala f Thematik
ansehnlich decha
Manger eña ~ purzioñ
Eine ansehnliche Portion essen

Arm bratsch m


Details
Thematik
Zimmermann marañguñ,-a m, f Thematik
abwaschen laver żo
~ la vischiala a las pusedas
Das Geschirr und das Besteck abwaschen

den Hintern putzen furber igl chigl
Kälte fregd m
Igl ~ vo tres pial ad ossa
Die Kälte geht durch Mark und Bein

heuen fer sech
Details
Tochter feglia f Thematik
Filisur Falisogr
Chaminer da Brauegn ora ~
Von Bergün nach Filisur gehen

Thematik
Zahn deñt m Thematik
Taube culomb m Thematik
Rabe corv m Thematik
Pferdekot, Pferdeapfel chavagleña f


Schloss chasti m
Tiefencastel Chasti
Da Brauegn ora ~
Von Bergün nach Tiefencastel (hinaus)

Thematik
Mund bocha f Thematik
Ochse bogv m


Details
Thematik
Heuschober bargoñ m
dabei sein assar dla partegda
Oz leñ ~
Heute wollen wir dabei zu sein

Schuhschleife anza f
Lier igls chalzers cun eñ nugv ad eñ' ~
Die Schuhe mit Knopf und einer Schleife binden

Gemüt anim m
Assar da buñ ~
Frohen Mutes sein